خواص تغذیه ای خاک و برگ درختان کاج تهران آبیاری شده با فاضلاب شهری

محدودیت منابع آبی و ضرورت استفاده بهینه از این منابع، اهمیت کاربرد فاضلاب های شهری را در مواردی که به کیفیت پایین ­تری از آب آشامیدنی نیاز است (آبیاری پارک­ها و فضای سبز)، مشخص می سازد. فاضلاب غیر از تامین آب به عنوان یک منبع سرشار از عناصر              تغذیه­ای مورد نیاز گیاه نیز مطرح می باشد. در تحقیق حاضر، تاثیر کاربرد طولانی مدت آبیاری با فاضلاب شهری روی غلظت عناصر غذایی ماکرو و میکرو (N، P، K، Ca، Mg، Na، Fe، Mn، Zn و Cu) خاک و برگ درختان کاج تهران (Pinus eldarica Medw..) در اراضی جنگل کاری جنوب تهران بررسی شد. بدین منظور، چهار پلات ۳۰×۳۰ متر در یک طرح تصادفی- سیستماتیک در دو توده ۱۵ ساله دست کاشت کاج تهران ۱) آبیاری شده با فاضلاب شهری و ۲) آبیاری شده با آب چاه پیاده و نمونه های برگ و خاک جمع آوری گردید. نمونه های آب (فاضلاب شهری و آب چاه) نیز در طول ۶ ماه (از ابتدای تیر تا پایان آذرماه) با ۳ تکرار در هر ماه برداشت شد.  نتایج نشان داد که غلظت عناصر غذایی نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K)، کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg)، سدیم (Na)، آهن (Fe)، منگنز (Mn)، روی (Zn) و مس (Cu) در فاضلاب شهری و برگ درختان تحت تیمار با فاضلاب شهری به طور معنی داری بیشتر از غلظت آن ها در عرصه آبیاری شده با آب چاه است. کاربرد فاضلاب شهری افزایش ۵/۱ واحدی عناصر غذایی خاک را به همراه داشت که در هر دو تیمار آبیاری غلظت این عناصر در لایه سطحی خاک (عمق ۱۵-۰ سانتی متری) بیش تر از لایه های زیرین بود. آبیاری با فاضلاب شهری موجب سمیت عناصر غذایی خاک و برگ نشد. بررسی ارتباط بین عناصر غذایی خاک و برگ درختان همبستگی خطی مثبت و معنی داری را نشان داد. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند ایده بهره­برداری از فاضلاب شهری را به عنوان یک منبع آبی و کودی مورد نیاز جنگل­کاری­ها و فضای سبز بیش از پیش تقویت کند.

کلیدواژه ها:

آبیاری ، فاضلاب شهری ، عناصر غذایی ، کاج تهران ، خاک