بررسی تغییرات کیفیت هوای شهر تبریز از نظر غلظت آلاینده PM۱۰ با تاکید بر شاخص AQI و ارتباط آن با روند کاهش سطح آب دریاچه ارومیه در سال های ۹۰-۱۳۸۷

زمینه و هدف: ذرات از آلاینده های اصلی از دیدگاه مخاطرات بهداشت عمومی، سلامتی و همچنین زیست محیطی می باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند ماهانه، فصلی، سالانه PM۱۰ و تعیینمیزان تغییرات کیفیت هوای شهر تبریز با تکیه بر شاخص AQI و ارتباط آن با خشکی دریاچه ارومیه در سال­های۹۰-۱۳۸۷، به­منظور تدوین برنامه­ای دانش­ بنیان در جهت مدیریت کنترل ریزگرد می­باشد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده­های مربوط به غلظت PM۱۰ از سازمان محیط زیست شهر تبریز و داده­های مربوط به تغییرات سطح دریاچه ارومیه از سازمان هواشناسی استان آذربایجان غربی جمع­آوری شد. سپس داده­ها براساس سال، فصل، ماه و شاخص کیفیت هوا بررسی و رابطه تغییرات سطح دریاچه ارومیه با غلظت آلاینده توسط نرم افزار ver.۲۱ SPSS تحلیل شد. یافته­ ها: تغییرات غلظت PM۱۰ در این چهار سال اختلاف معناداری داشته ولی روند ثابتی نداشته است، به­طوری که در سال ۸۷ غلظت آن ۷۰±۱۳/۸۶ و در سال­های ۸۸، ۸۹ و۹۰ به­ترتیب به ۷۳± ۶۹/۹۲، ۴۲± ۴۰/۸۷ و۸۷/۶۰± ۶۳/۸۳ میکروگرم بر مترمکعب بوده است. فصول بهار و زمستان و ماه های اردیبهشت و اسفند به ترتیب با ۵۷/۹۵، ۸۱/۸۸، ۰۱/۹۸، ۱۸/۱۰۳میکروگرم بر مترمکعب بالاترین میزان ذرات را داشته­اند.   نتیجه ­گیری: در طی سال­های ۱۳۹۰-۱۳۸۷، در بین ماه های سال، اسفند و در بین فصول، بهار و زمستان بدترین کیفیت هوا را از نظر آلاینده  PM۱۰داشتند که به دلیل شرایط جوی در زمان های یاد شده از یک سو و شرایط ویژه دریاچه ارومیه  از نظر خشکی و ورزش بادهای غالب از طرف دریاچه به شهر تبریز از سوی دیگر می­باشد. لذا چندین عامل در افزایش میزان ریزگردها، به خصوص ذرات خطرناک نمک تاثیر دارند که نیاز به مدیریت یکپارچه در جهت کاهش این آلاینده وجود دارد.

کلیدواژه ها:

کیفیت هوا ، PM۱۰ ، شهر تبریز ، شاخص AQI ، دریاچه ارومیه