شناسایی و تعیین عوامل اصلی در میزان اثرات زیست محیطی محصول سبز با استفاده از رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری (مطالعه موردی: صنعت لوازم بهداشتی استان قزوین)

زمینه و هدف: امروزه مدیران صنایع تولیدی برای این که بتوانند میزان اثرات زیست­محیطی محصولات خود را بهتر کنترل نمایند تا محصول سبز را با صرف زمان و هزینه کم­تر تولید کنند، نیاز به شناسایی عوامل موثر و اصلی مراحل چرخه عمر محصول سبز دارند. به همین منظور، هدف اول این تحقیق این است که ابتدا عوامل موثر در ارزیابی اثرات زیست محیطی محصولات بهداشتی در استان قزوین شناسایی شوند. در ادامه با استفاده از مدل­سازی ساختاری تفسیری[۱] (ISM) آن عوامل موثر اولویت بندی گردند. روش بررسی: این روش، روشی کیفی است که هدف آن شناسایی و اولویت بندی عوامل اصلی اثرات زیست محیطی محصول است. یافته ها: نتایج حاصل از سطح­بندی و بررسی عوامل موثر بر اثرات زیست­محیطی ناشی از تولید محصول سبز نشان داد که معیار شستشو یک معیار خودمختار است که وابستگی و قدرت نفوذ ناچیزی دارد. چهار معیار مربوط به مرحله ساخت و تولید محصول در گروه معیارهای وابسته قرار گرفتند که قدرت نفوذ ضعیف، اما وابستگی قوی با سیستم دارند. هم­چنین، نتایج نشان داد که در ارزیابی اثرات زیست محیطی محصول سبز هیچ معیاری در گروه معیارهای پیوندی قرار نگرفت. افزون بر این، نتایج نشان داد که معیار مواد شیمیایی، صابون، بازیافت مواد سمی، دفع مواد غیرسمی و هم­چنین معیار بسته بندی جزو معیارهای اصلی به شمار می­روند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده توصیه می شود که مدیران صنایع تولیدی محصولات بهداشتی استان قزوین به منظور کاهش اثرات زیست­محیطی محصولات، پنج معیار اصلی فوق را مدنظر قرار دهند و با دقت و مطالعه بیش­تر در انتخاب مواد اولیه و نیز بازیافت و دفع مواد زاید و هم­چنین نوع مواد و شکل بسته بندی از ورود محصولات بهداشتی ناسازگار با محیط­زیست به بازار جلوگیری نمایند. ۳- Interpretive Structural Modeling

کلیدواژه ها:

محصول سبز ، اثرات زیست محیطی ، مدل سازی ساختاری تفسیری ، لوازم بهداشتی