تدوین چارچوبی منسجم برای ارزیابی راهبردی محیط زیستی بر اساس مفاهیم و تئوری های تفکر تاب آوری

چکیده زمینه و هدف: امروزه ارزیابی راهبردی محیط زیستی به عنوان ابزاری برای وارد کردن ملاحظات محیط زیستی در مراحل اولیه تصمیم گیری مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته است. اندیشمندان مشخصه هایی مانند توجه به ارتباط بین لایه های مختلف تصمیم گیری از سطح سیاست تا اجرا، توجه به بستر فرهنگی- سیاسی و ساختار سازمانی توسعه و نیز در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی- اجتماعی را به ارزیابی راهبردی محیط زیستی نسبت داده اند. روش بررسی: علی رغم برشماری این خصوصیات، فرایند معمول ارزیابی راهبردی محیط زیستی، توانایی ارزیابی جامع اثرات در بستر فرهنگی، اجتماعی و اکولوژیکی را ندارد. همچنین برای سنجش پایداری انواع توسعه، از معیارهایی استفاده می شود که نتیجه شفافی را در اختیار تصمیم گیران قرار نمی دهد. به همین دلیل در این مطالعه فرایند و ساختار ارزیابی راهبردی محیط زیستی بر اساس مبانی نظری رویکرد تاب آوری ارتقاء یافته است. بر اساس رویکرد تاب آوری، عدم قطعیت ها و اختلالات در سیستم های اجتماعی-اکولوژیکی قابل تحلیل است. همچنین با استناد به رویکرد تاب آوری مفهوم چند مقیاسی در فرایند ارزیابی وارد می شود. یافته ها: در این مطالعه فرایند سه مرحله ای برای ارزیابی راهبردی محیط زیستی پیشنهاد شده است. هر یک از مراحل بر اساس مفاهیم اصلی رویکرد تاب آوری تنظیم شده است. بحث و نتیجه گیری: مجموع این خصوصیات ارزیابی های محیط زیستی را بر اساس آینده غیر قابل پیش بینی، اجتناب ناپذیر بودن تغییر و آسیب پذیری سیستم های اکولوژیکی امکان پذیر می سازد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی راهبردی محیط زیستی ، تفکر تاب آوری ، سیستم اجتماعی-اکولوژیکی ، توسعه پایدار