شیوههای دستیابی به اصل توالی رسایی و قانون مجاورت هجا: نظریه بهینگی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی فرایندهایی است که گویشوران زبان برای رعایت اصل توالی رسایی و قانون مجاورت هجا بر واژه های زبان اعمال می کنند. بدین منظور، داده های زبان فارسی از گونه گفتاری گویشوران جمع آوری و صورت واجی آن­ها با فرهنگ لغت مشیری (۱۳۸۸) مقایسه شده است. داده های گویش کردی هورامی از طریق مصاحبه با گویشوران و داده های مربوط به گویش های لفوری، تربت حیدریه و سبزواری از کامبوزیا (۱۳۸۵) استخراج شده است. از بین ۱۱۲۵ واژه بسیط گردآوری شده که اصل رسایی در آن­ها رعایت نمی شود، در ۳۵۷ واژه، شاهد اعمال فرایندهای واجی کشش جبرانی، قلب، درج، حذف و جایگزینی یک واحد واجی با واحد واجی دیگر از سوی گویشوران زبان هستیم که از این میان بسامد فرایندهای کشش جبرانی و قلب بیشتر از دیگر فرایندهای واجی است. به علاوه، این فرایندها بر واژه های یک، دو و سه هجایی اعمال می شوند که از این میان بسامد واژه های دوهجایی بیشتر از واژه های یک­هجایی و سه­هجایی است. در­نهایت، فرایندهای واجی مطرح شده در چارچوب نظریه بهینگی تبیین و رتبه بندی محدودیت ها مشخص می­شود.    

کلیدواژه ها:

Sonority Sequencing Principle ، Syllable Contact Law ، Phonological Processes ، Constraints ، Optimality Theory. ، واژه های کلیدی: اصل توالی رسایی ، قانون مجاورت هجا ، فرایندهای واجی ، محدودیت ، نظریه بهینگی