چندمعنایی حروف ربط در زبان فارسی

چند­معنایی از موضوعات مهم و سنتی مطالعات معنی­شناسی و روابط واژگانی است. واژه چند­معنا واژه یا تک­واژی است که دارای چند­معنای مرتبط است. مطالعه چند­معنایی حروف ربط در زبان فارسی می­تواند گامی در جهت شناخت پیچیدگی­های آن و کمک در جهت تبیین صحیح ساخت زبان فارسی باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر  بررسی چند­معنایی دو حرف ربط هم­پایه «اما» و «ولی» در زبان فارسی بر اساس انگاره چند­معنایی اصول­مند (انگاره چما) (ایوانز و گرین، ­۲۰۰۶) است. ماهیت روش انجام این پژوهش توصیفی  تحلیلی است. پیکره انتخاب­شده از مصاحبه با سخنوران فارس­زبان، استفاده از روزنامه­ها­ی کثیر­الانتشار و کتب دستور زبان فارسی به­دست آمده و با استفاده از رویکرد شناختی تحلیل شده است.  نگارندگان برای معانی متمایز این دو حرف ربط، به­دلیل محدودیت حجم مقاله، تنها به ذکر نمونه­هایی از هر مفهوم بسنده و هر یک را جداگانه در یک شبکه معنایی ترسیم کرده­اند. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که مفهوم اولیه «اما»­، «ولی» است و در شبکه معنایی آن سیزده معنای متمایز و دو خوشه معنایی وجود دارد. همچنین مفهوم اولیه «ولی»­، نیز «اما» است و در شبکه معنایی آن هشت معنای مجزا و دو خوشه معنایی وجود دارد.    

کلیدواژه ها:

Keywords: Cognitive semantics ، conjunctions ، principled-polysemy approach ، Persian language. ، معنی شناسی شناختی ، حروف ربط ، انگاره چندمعنایی اصول مند ، زبان فارسی