تحلیل راهبردهای بیابان زدایی منتج از مدل های تصمیم گیری با استفاده از توابع انتخاب اجتماعی، (مطالعه موردی: منطقه خضر آباد یزد)

زمینه و هدف: به منظور ارزیابی و ارایه راهبردهای بهینه بیابان زدایی با در نظر گرفتن مجموع معیارهای موثر از مدل های مختلف تصمیم گیری استفاده می شود که گاها نتایج اولویت بندی این مدل ها با هم هم خوانی ندارد. این مساله بستگی به ماهیت مدل، معیارهای در نظر گرفته شده و چگونگی وزن دهی معیارها توسط متخصصان به صورت گروهی دارد. لذا لازم است توابعی ارایه شود که از میان راهبردهای ارایه شده در هر منطقه توسط مدل های مختلف، ارجحیت راهبردها به صورت گروهی و نهایی ارایه شود.روش بررسی: در این مقاله سعی شد این مهم توسط توابع انتخاب اجتماعی به انجام رسد. توابع انتخاب اجتماعی یک روش دسترسی به یک توافق جمعی به منظور برطرف کردن پارادوکس رای گیری و ناسازگاری اولویت بندی از یک مجموعه گزینه های مفروض می باشد، بنابراین به منظور انتخاب نهایی در چارچوب توابع انتخاب اجتماعی از سه تابع نانسون، کیم نی و کوپلند استفاده شد. و راهبردهای بیابان زدایی در منطقه خضرآباد یزد مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بر مبنای نتایج حاصل شده، از دیدگاه هر سه روش تعیین الویت نهایی، راهبردهای جلوگیری از تبدیل و تغییر نامناسب کاربری اراضی (۱۸A)، توسعه و احیاء پوشش گیاهی (۲۳A) و تعدیل در برداشت از منابع آب زیرزمینی (۳۱A) ، به ترتیب به عنوان مهم ترین راهبردهای بیابان زدایی در منطقه تشخیص داده شدند.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصله از ارزیابی راهبردها نشان داد رتبه بندی های به دست آمده تا حدودی با هم اختلاف دارند که این امر عمدتا به ساختار روش ها بر می گردد. نتایج این پژوهش به مدیران مناطق بیابانی این امکان را می دهد که امکانات و سرمایه های محدود اختصاص یافته به منظور کنترل روند بیابان زایی را به شیوه های صحیح و کارآمد به کاربندند تا ضمن دست یابی به نتایج بهتر، از هدر رفتن سرمایه های ملی جلوگیری کنند. بنابراین پیشنهاد شد که در طرح های کنترل و کاهش اثرات بیابان زایی و احیاء اراضی تخریب یافته، نتایج و رتبه بندی به دست آمده مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

تابع کوپلند ، تابع کیم نی ، تابع نانسون ، توابع انتخاب اجتماعی ، ساختار سلسله مراتبی ، مدل های تصمیم گیری