بررسی تجمع عناصر کروم و نیکل در خاک اطراف شهرک صنعتی شماره ۳ اراک

زمینه و هدف: بررسی توزیع مکانی آلاینده ها به منظور پایش آلودگی خاک و حفظ کیفیت محیط زیست امری ضروری است. لذا این پژوهش با هدفتعیین تجمع کروم و نیکل و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در خاک اطراف شهرک صنعتی شماره ۳ اراک در سال ۱۳۹۲ انجام شده است. روش بررسی: بدین منظور، پس از انتخاب ۱۰ ایستگاه در شعاع ۵ کیلومتری شهرک، در مجموع ۲۰ نمونه خاک سطحی و عمقی برداشت شد. پس از تعیین برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، نسبت به هضم اسیدی نمونه ها و قرائت غلظت عناصر توسط دستگاه نشر اتمی اقدام شد. پردازش آماری داده ها و تهیه نقشه پهنه­بندی عناصر نیز به ترتیب توسط نرم افزارهای SPSS و ArcGIS انجام یافت. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت کروم در نمونه های خاک سطحی و عمقی (میلی گرم در کیلوگرم) با ۹۷/۱±۵۰/۱۵ و ۶۵/۱±۰۰/۱۳ به ترتیب مربوط به ایستگاه ۲ و بیشینه میانگین غلظت نیکل در خاک سطحی و عمقی (میلی گرم در کیلوگرم) با ۹۰/۱±۲۵/۱۹ و ۰۲/۲±۵۰/۱۸ به ترتیب مربوط به ایستگاه های ۹ و ۲ بوده است. نتایج مقایسه میانگین غلظت تجمع یافته کروم و نیکل در نمونه­های خاک سطحی و عمقی با رهنمود WHO نشان داد که میانگین غلظت هر دو عنصر در نمونه­ها کوچک تر از بیشینه رواداری WHO بوده است. بحث و نتیجه گیری: عدم تجاوز میانگین غلظت عناصر کروم و نیکل در نمونه­ها  از بیشینه رواداری WHO را می توان با عواملی همچون اعمال مدیریت محیط زیستی در واحدهای مستقر در شهرک، جهت وزش باد غالب که عمدتا به سمت اراضی بایر سمت غرب منطقه است، وسعت اندک اختصاص یافته به کاربری کشت آبی و به تبع آن عدم استفاده بیش از حد از نهاده های کشاورزی مرتبط دانست.

کلیدواژه ها:

آلودگی خاک ، فلز سنگین ، GIS ، شهرک صنعتی شماره ۳ اراک