ارزیابی ردپای بوم شناختی و ظرفیت زیستی اکوسیستم شهری ( مطالعه موردی: شهر همدان)

زمینه و هدف: اطلاع ازشرایط اکولوژی حاکم بر منطقه جهت دستیابی به توسعه پایدار و کاهش روند تخریب روزافزون منابع طبیعی و محیط­زیست ضروری است. شاخص ردپای­ بوم­شناختی، به عنوان روشی برای اندازه­گیری سطوح پایداری مورد توجه بسیاری است. در این مطالعه با استفاده از شاخص ردپای­بوم­شناختی اکوسیستم شهری همدان در سال ۱۳۹۳ مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در این پژوهش ردپای­بوم­شناختی مصرفی در دو بخش مصرف و تولید شهر مورد ارزیابی قرار گرفت. ردپای­ بوم­شناختی بخش مصرف در هر کدام از چهار منطقه شهری برآورد و با استفاده از نرم­افزار SPSS اختلاف معنی­دار بین مناطق مشخص شد. یافته­ها: نتایج نشان داد که سرانه­ی ردپای بوم­شناختی در بخش مصرف شامل بخش­های مسکن، حمل­و­نقل، خدمات، کالا و غذا، ۱۳/۰ هکتار­جهانی است. بیشترین ردپای بوم­شناختی در این بخش، ردپای حمل­و­نقل با ۳۹/۴۹۹۸۰ هکتار­­جهانی و کمترین ردپا در این بخش ردپای غذا با ۴۱/۳۸۶ هکتار جهانی، ظرفیت­زیستی شهر۵۹/۰ هکتار­جهانی بدست آمد. نتیجه­گیری: نتایج حاصل نشان­دهنده این است که ردپای بوم­شناختی بخش مصرف سبب ناپایداری اکوسیستم شهری نمی­شود و با ایجاد مازاد اکولوژیکی در این بخش شهر همدان به عنوان طلبکار اکولوژی معرفی می­شود. که نشاندهنده­ی تقاضای کمتر از عرضه در این بخش است همچنین بین ردپای بوم­شناختی مصرفی بخش مصرف در چهار منطقه شهری تفاوت معنی­داری وجود ندارد. همچنین در بخش تولید کمبود اکولوژی حاصل شد که نشاندهنده مصرف بیش از ظرفیت زیستی اکوسیستم است و سبب برهم زدن پایداری اکولوژیکی اکوسیستم شد.

کلیدواژه ها:

کمبود اکولوژیکی ، پایداری بوم شناختی ، عرضه و تقاضا ، هکتار جهانی ، شهر همدان