استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره بر پایه سیستم های اطلاعات جغرافیایی در مکان یابی محل دفع پسماندهای خطرناک (مطالعه موردی: استان بوشهر)

زمینه و هدف: امروزه به دلیل گسترش شهرها و مناطق صنعتی مقادیر زیادی از مواد صنعتی و خطرناک تولید می شود که به منظور جلوگیری از اثرات دراز مدت و خطرناک آن بر جوامع انسانی و محیط زیست، انتخاب بهترین محل برای  این پسماندها را به عنوان مهمترین اقدام مدیریتی تبدیل به یکی از مهمترین و پیچیده ترین تصمیم گیری ها در مدیریت شهری کرده است. در این راستا استان بوشهر به دلیل وجود واحدهای صنعتی متعدد به ویژه پالایشگاه ها نیاز به راهکاری مدیریتی در مورد پسماندهای خطرناک دارد. پیدا کردن محلی بهینه با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره بر پایه سیستم های اطلاعات جغرافیایی که هم دارای کمترین خطرات زیست محیطی بوده و هم از لحاظ اقتصادی بهینه باشد، هدف اصلی این مقاله است. روش بررسی: در این تحقیق از ۲۴ پارامتر برای تجزیه و تحلیل مکانیابی محل دفع پسماند خطرناک در استان بوشهر که بر اساس روش دلفی انتخاب گردیدند، استفاده شد. معیارهای انتخابی به دو دسته اکولوژیکی و اقتصادی اجتماعی تقسیم شده و از روش ANP جهت وزن دهی به معیارها استفاده شد. در مرحله نهایی مکان های مناسب برای مکانیابی بر مبنای روش WLC مبتنی برGIS  مشخص شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که معیارهای اکولوژیکی بیشترین امتیاز (۳۴/۶۱ درصد) را آورده اند و کاربری اراضی هم بیشترین وزن (۲۷/۰) و تبخیر کمترین وزن (۰۰۱۷/۰) را داشته است. همچنین ۱۳/۶ درصد از سطح استان دارای توان خیلی زیاد و ۷/۱۷% از سطح مطقه کاملا نامناسب برای دفع پسماند های خطرناک شناسایی شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه اهمیت و وزن قابل توجه معیارهای زیست محیطی در اولویت بندی مناطق پیشنهادی دفع این نوع از پسماند‍ها در استان بوشهر را بیان داشته و کارایی مدل به کار رفته در تلفیق GIS و MCDM را نشان داده است.    

کلیدواژه ها:

پسماند خطرناک ، مکان یابی محل دفع ، WLC ، ANP ، بوشهر