اثرات دورکنندگی عصاره‎های گیاهان خرزهره (Nerium oleander L.) اسطوخودوس (Lavandula officinalis L.) و آنغوزه (Ferula assafoetida L.) روی شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst)

شپشه آرد یکی از آفات مهم محصولات انباری، به خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می شود. از آنجا که استفاده از دورکننده ها می تواند یکی از روشهای نوین در کنترل آفات انباری به حساب آید، در این پژوهش قدرت دورکنندگی عصاره‎های برگ، گل قرمز و گل سفید خرزهره (Nerium oleander L.)، برگ اسطوخودوس (Lavandula officinalis L.) و صمغ آنغوزه (Ferula assafoetida L.) در شرایط اتاق رشد، در دمای ۱±۲۸ درجه سانتی‎گراد و رطوبت نسبی ۸۰-۷۰ درصد و در تاریکی روی حشرات کامل شپشه آرد مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تعیین درصد دورکنندگی، از کاغذ‎های صافی آغشته به غلظت‎‎‎های مختلف عصاره‎های گیاهی استفاده شد. هر کاغذ صافی به دو نیمه مساوی تقسیم شد. هر نیمه به طور جداگانه با غلظت‎های ۹۹/۱، ۹۸/۳، ۹۴/۱۱، ۹۰/۱۹ و ۷۸/۲۷ میکرولیتر بر سانتی متر مربع آغشته شد. نیمه دیگر به عنوان شاهد فقط با حلال استون آغشته گردید. سپس، دو نیمه کاغذ توسط چسب نواری به هم متصل شده و در پتری دیش (قطر ۸ سانتی متر) قرار گرفتند. در هر پتری دیش ۲۰ حشره کامل شپشه آرد را در وسط کاغذ صافی قرار داده و تعداد حشرات کامل موجود روی هر نیمه، هر یک ساعت تا پنج ساعت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که عصاره صمغ آنغوزه نسبت به عصاره‎های برگ، گل قرمز و گل سفید خرزهره و برگ اسطوخودوس به طور معنی داری دارای قدرت دورکنندگی بسیار بالایی بود. به طوری که درصد دورکنندگی این عصاره روی شپشه آرد در غلظت ۷۸/۲۷ میکرولیتر بر سانتی متر مربع پس از دو ساعت ۷۵/۹۸ درصد بود. کمترین درصد دورکنندگی (۵/۵ درصد) در غلظت ۹۹/۱ میکرولیتر بر سانتی متر مربع در عصاره برگ اسطوخودوس دیده شد. در تمام موارد با افزایش غلظت، قدرت دورکنندگی افزایش یافت و با گذشت زمان در طی پنج ساعت از قدرت آن کاسته نشد.

کلیدواژه ها:

Nerium oleander L ، Lavandula officinalis L ، Ferula assafoetida L ، شپشه آرد ، درصد دورکنندگی ، عصاره‎های گیاهی