بررسی خصوصیات جوانه زنی، استقرار گیاهچه و شناسایی گونه های جنس آویشن (Thymus) موجود در بانک ژن منابع طبیعی ایران

جنس آویشن (Thymus) از تیره نعناعیان (Lamiaceae) و یکی از گیاهان بومی با اهمیت ایران است که دارای مصارف متعددی در صنایع غذایی، بهداشتی، آرایشی و به ویژه دارویی است. به منظور بررسی ویژگی های جوانه زنی و استقرار گیاهان، اکسشن های مختلف گونه های آویشن موجود در بانک ژن منابع طبیعی ایران (T. daenensis، T. fedchenkoi، T. kotschyanus، T. lancifolius، T. migricus، T. pubescens، T. transcaspicus و T. vulgaris)، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات وزن هزاردانه، درصد جوانه زنی، مدت ذخیره سازی، سرعت جوانه زنی و مراحل رشد رویشی (۲، ۴، ۶ و ۸ برگی شدن و ظهور شاخه های جانبی) و استقرار اکسشن های گونه های مختلف جنس آویشن در شرایط گلخانه بررسی شدند. اکسشن هایی که نام گونه آنها مشخص نبود پس از گلدهی در گلخانه و تهیه نمونه هرباریومی مورد شناسایی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در بین گونه های مورد بررسی، وزن هزاردانه با درصد جوانه زنی و درصد استقرار گیاه چه همبستگی مثبت و معنی دارد اشته، در حالی که با تاریخ ظهور برگ همبستگی منفی و معنی دار داشت. بیشترین وزن هزاردانه مربوط به گونه های T. kotschyanus و T. lancifolius و بالاترین درصد جوانه زنی مربوط به گونه T. pubescens بود. درصد جوانه زنی اولیه با درصد و سرعت سبز شدن رابطه مثبت و معنی دار و با ظهور شاخه جانبی رابطه منفی و معنی دار نشان داد. درصد سبز شدن ثانویه با صفات سرعت سبز شدن و تاریخ ظهور برگ به ترتیب در سطح یک و پنج درصد رابطه مثبت و معنی دار داشت. سرعت سبز شدن با تاریخ ظهور برگ همبستگی مثبت و معنی دار نشان داد. در ویژگی های مربوط به ظهور برگ و شاخه جانبی اختلاف معنی دار بین گونه ها مشاهده نشد.

کلیدواژه ها:

آویشن (Thymus) ، استقرار ، شناسایی ، گیاهان دارویی