شناسایی الگوهای سینوپتیکی بارش های سیل خیز غرب ایران

یکی از مهمترین و چالش برانگیزترین رخدادهای حدی ، بارش های سنگین است که هر ساله خسارات فراوانی را به دنبال دارد. از اینرو در پژوهش حاضر این رخداد در غرب ایران بررسی شده است. ابتدا با داده های روزانه بارش در ایستگاه های سینوپتیک منتخب برای دوره (۲۰۰۰-۲۰۱۵ ) چندین بارش حدی در منطقه شناسایی شد، در ادامه نقشه های مربوط به فشار های تراز دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ و ۸۵۰ هکتوپاسکالی این الگوها در نرم افزار SPSS با استفاده از تحلیل مولفه ی اصلیPCI))، برای شناسایی مولفه های اصلی مورد پردازش قرار گرفت نتایج نشان داد تنها یک مولفه ۹۹.۹۹ درصد واریانس این الگو ها را تببین و توجیه می کند. بنابراین الگوی مولد تمامی این رخداد ها شرایط مشابهی را دارا بوده است. سپس از بین این الگو های مشابه دو الگوی بسیار شدید انتخاب و مورد آنالیز سینوپتیکی و ماهواره ای قرار گرفت نتایج نشان داد در روزهای همراه با  بارش حدی امگای منفی (از سطح ۱۰۰۰تا ۲۰۰ هکتوپاسکالی و با هسته بیشینه ۰.۳- پاسکال بر ثانیه) بر روی غرب ایران قرار داشته است، علاوه بر آن رطوبت بالای ۷۰ درصد، قرارگیری در جلوی تراف هایی که از کم ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۸۵۰ و بویژه ۵۰۰ هکتوپاسکالی بر منطقه نفوذ داشته، رودبادهایی با سرعت بالای ۳۰ متر بر ثانیه در تراز ۲۰۰ هکتوپاسکال، سرعت باد سطحی بالای ۱۰ متر بر ثانیه و هسته های تاوایی مثبت همگی شرایط موجود را به نفع تشکیل سیکلون قوی فراهم کرده اند. در نهایت پردازش تصاویر رادار هواشناسی این نتایج را تآیید نمود.

کلیدواژه ها:

synoptic patterns ، extereme precipitation ، synoptic and satellite maps ، west of Iran ، الگو های سینوپتیکی ، بارش سنگین ، تحلیل نقشه ها ، تحلیل ماهوار های ، غرب ایران.