ارزیابی تنوع ژنتیکی صفات مورفولوژیک برخی از ژنوتیپ های گندم (Triticum aestivum L.) با استفاده از روش های چند متغیره

  به منظور انتخاب والدین مناسب جهت اهداف اصلاحی شناخت کافی از تنوع ژنتیکی و طبقه­بندی ژرم پلاسم­ها ضروری است. بدین منظور تحقیقی در جهت طبقه­بندی و شناخت تنوع ژنتیکی ۳۵ ژنوتیپ گندم در دو تکرار در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سال ۱۳۸۸ در دانشگاه شاهد انجام گرفت. در مجموع ۱۵ صفت مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق از صفات مورفولوژیک همچون تعداد روز تا ۵۰ درصد گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، تعداد ساقه بارور، تعداد میانگره، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، زاویه برگ پرچم، طول آخرین میانگره، فاصله برگ پرچم تا سنبله، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، طول ریشک، وزن هزار دانه و عملکرد دانه تک بوته استفاده شد. نتایج تجریه واریانس برای تمام صفات فوق در سطح یک درصد معنی­دار بود. دامنه تغییرات و همبستگی بین صفات تنوع ژنتیکی بسیار زیادی بین ارقام مورد مطالعه نشان داد. تجزیه خوشه­ای به روش وارد برای داده­های مزرعه­ای، ژنوتیپ­های مورد مطالعه را در ۴ گروه قرار داد، که تجزیه واریانس صفات، در بین کلاستر­ها برای صفت زاویه برگ معنی­دار بود. نتایج تجزیه به عاملها توانست ۵ عامل را استخراج کند که ۷۵ درصد تغییرات میان صفات را توجیه می ­ نمود.

کلیدواژه ها:

گندم (Triticum aestivum L.) ، صفات کمی ، تجزیه به عامل ها ، تجزیه خوشه ای