بررسی تنوع ژنتیکی در ژنوتیپ های سورگوم با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

سورگوم از نظر میزان تولید در بین غلات در درجه پنجم اهمیت بعد از گندم، برنج، ذرت و جو قرار دارد. تعیین میزان تنوع ژنتیکی در مواد گیاهی گام اولیه برای شناسایی، حفظ و نگهداری ذخایر توارثی و طراحی برنامه های اصلاحی می باشد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در ۱۰ ژنوتیپ سورگوم، از ۱۰ جفت آغازگر ریزماهواره با توجه به مطالعات قبلی استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که متوسط محتوای اطلاعات چند شکلی برای آغازگرهای مورد ارزیابی ۴۸/۰ و میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده برای تمامی آغازگرها ۲۹/۰ بود. بیشترین میزان شاخص شانون که نشان دهنده تنوع بین جمعیتی است، مربوط به مکان ژنی XTxp-۳۱۲ بود. همچنین مکان های ژنی XTxp-۲۸۷ و XTxp-۳۵۴ دارای کمترین میزان شاخص شانون (۳۷/۰) بودند. آغازگر XTxp-۳۱۲ بیشترین مقدار شانون، هتروزیگوسیتی مورد انتظار و مشاهده شده و نیز بیشترین تعداد آلل موثر را به خود اختصاص داد، بنابراین این آغازگر تنوع بین ارقام مورد مطالعه را خیلی بهتر از سایرآغازگرها نشان داد و به عبارت دیگر ارقام از نظر این مکان تنوع بیشتری را نشان دادند. تجزیه خوشه ای با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و روش UPGMA ارقام سورگوم را در ۴ گروه اصلی قرار داد. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی، دو مولفه اول به ترتیب ۰۸/۵۰ و ۰۸/۱۰ (مجموعا ۱۵/۶۰%) از واریانس کل را توجیه کردند. یعنی نشانگرهای ریزماهواره مورد استفاده دارای توزیع نسبتا مناسبی در سطح ژنوم بوده اند. به طور کلی نتایج این پژوهش حاکی از تنوع بین ژنوتیپ های سورگوم بر اساس نشانگرهای ریزماهواره مورد استفاده بود که نشان می دهد می توان از این تنوع در برنامه های اصلاحی استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

Cluster analysis ، Effective alleles ، Polymorphic information content ، Principal component analysis ، Shannon index ، آلل موثر ، تجزیه خوشه ای ، تجزیه به مولفه اصلی ، شاخص شانون ، محتوای اطلاعات چند شکلی