ارزیابی کارایی نشانگر مولکولی SCoT در بررسی تنوع ژنتیکی توده های گیاه دارویی رازیانه (Fueniculum vulgare)

یکی از قدیمی­ترین گیاهان دارویی رازیانه (Fueniculum vulgare) می­باشد که در طب سنتی کاربرد فراوان دارد. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی ۱۶ توده ایرانی رازیانه تهیه شده از بانک ژن سازمان جنگل­ها و مراتع با استفاده از ۱۵ آغازگر SCoT (Start codon targeted) مورد ارزیابی قرار گرفت. آغازگر­های SCoT در مجموع توانستند ۷۷ باند تولید کنند که از این تعداد، ۴ باند یک­شکل مشاهده شد. آغازگرهای SC۵ و SC۲۹ به­ترتیب با ۱۰ و ۹ باند بیشترین تعداد و آغازگرهای SC۱۰، SC۲۶ و SC۴۴ با ۲ باند کمترین تعداد باند را نشان دادند. شاخص­های محتوای اطلاعات چند شکلی (PIC)، شاخص نشانگری (MI)، نسبت چندگانه موثر (EMR) و شاخص قدرت تفکیک (RP) برای کلیه نشانگرها محاسبه گردید که با توجه به شاخص­های محاسبه شده آغازگرهای SC۱۵ و SC۶۳ به­عنوان بهترین آغازگرها جهت بررسی تنوع ژنتیکی رازیانه معرفی گردید. میزان شباهت ژنتیکی مشاهده شده براساس اطلاعات این نشانگرها برابر ۶۶/۰ بود. بیشترین تشابه ژنتیکی در میان توده ۶ (اردبیل ۱) با توده­های ۷ (اردبیل ۲) و ۸ (تهران ۱)، و کمترین تشابه را توده ۱۵ (قزوین) با ۵ (یزد) داشت. نتایج حاصل از گروهبندی تجزیه خوشه­ای به­روش UPGMA بر اساس ضریب تشابه جاکارد توده­ها در ۴ گروه قرار داد که بر اساس تجزیه به مختصات اصلی (PCo) و تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA) گروه­های حاصل از تجزیه کلاستر تایید گردید بر طبق این گروه­بندی واریانس بین گروه­ها در سطح ۵% معنی­دار بود، اما براساس واریانس برآورد شده سهم واریانس بین گروه­ها تنها ۲۴ درصد از تنوع کل بود.

کلیدواژه ها:

Fueniculum vulgare ، Genetic variability ، Molecular marker ، SCoT ، تنوع ژنتیکی ، مارکر مولکولی ، رازیانه ، SCoT