اثر تنش خشکی بر میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی، محتوی پرولین و کربوهیدرات در برخی ژنوتیپ های گندم دوروم (L. Triticum turgidum) در مرحله گیاهچه ای

تنش خشکی و تغییرات شرایط آب و هوایی، سبب خسارات و کاهش محصولات کشاورزی می شوند. گندم دوروم بعد از گندم نان و یا همگام با آن نقش اصلی را در تامین غذا دارد، از این رو شناخت ارقام مقاوم و متحمل به تنش یک ضرورت در آن است. در این آزمایش اثر سطوح مختلف تنش خشکی(۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ درصد ظرفیت زراعی) بر میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی شامل کاتالاز (CAT)، پلی فنل اکسیداز (PPO)، آسکوربات پراکسیداز (APX)، گایاکول پراکسیداز (GPX) و برخی رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیلa ، کلروفیلb ، کلروفیل کل و کارتنوئید) و همچنین برخی تنظیم کننده های اسمزی شامل پرولین و کربوهیدرات در ژنوتیپ های گندم دوروم (شبرنگ، بهرنگ، کرخه، آریا و دنا) بررسی شده است. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه زابل انجام گردید. پس از کشت ارقام در گلدان، اعمال تنش خشکی در مرحله گیاهچه ای (چهار برگی) انجام و سپس صفات اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر ژنوتیپ، تنش خشکی و برهمکنش ژنوتیپ و تنش خشکی در سطح احتمال ۱ و ۵ درصد برای اکثر صفات مورد بررسی معنی دار شدند. اثر ژنوتیپ و تنش خشکی برای صفت مقدار آنزیم پلی فنل اکسیداز معنی دار نشد. سطح آبیاری ۵ درصد ظرفیت زراعی بیشترین اثر را بر میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و تنظیم کننده های اسمزی گذاشت. طبق یافته های این پژوهش مشخص شد در شرایط این آزمایش، ژنوتیپ های بهرنگ و کرخه بالاترین میانگین را از نظر میزان رنگیزه های فتوسنتزی و ژنوتیپ شبرنگ بیشترین میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و همچنین ژنوتیپ کرخه بالاترین میزان محتوی پرولین و کربوهیدرات در بین سایر ژنوتیپ های مورد بررسی داشتند.

کلیدواژه ها:

Drought ، Field capacity ، Genotype ، Physiological response ، Seedling stage ، پاسخ فیزیولوژیکی ، خشکی ، ظرفیت زراعی ، ژنوتیپ ، مرحله گیاهچه ای