ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی با استفاده از مدل دراستیک بر پایه GIS (منطقه مورد مطالعه: دشت دهگلان، استان کردستان)

  امروزه علاوه بر بهره­برداری بی­رویه از آبهای زیرزمینی که باعث افت شدید سطح آب شده است، فعالیت   های کشاورزی، صنعتی و شهری، آلاینده   های مختلفی را به سفره های زیرزمینی تحمیل می   کنند . با توجه به اهمیت دشت دهگلان در تامین آب کشاورزی ، شرب و صنعت منطقه، از مدل دراستیک جهت ارزیابی آسیب­پذیری استفاده شده است. در مدل دراستیک از مشخصه­های موثر در ارزیابی آسیب پذیری سفره آب زیرزمینی شامل عمق تا سطح ایستابی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، محیط غیر اشباع و هدایت هیدرولیکی آبخوان استفاده می شود که به صورت هفت لایه در نرم افزار ArcGIS ۹.۳ تهیه شدند و با وزن دهی و رتبه بندی و تلفیق هفت لایه فوق، نقشه نهایی آسیب پذیری آبخوان نسبت به آلودگی، باتقسیم بندی به ۵ محدوده خطر شامل کلاسهای بدون خطر آلودگی، آسیب پذیری خیلی کم، کم، کم تا متوسط و متوسط تا زیاد تهیه و شاخص دراستیک برای کل منطقه دشت دهگلان واقع در استان کردستان بین ۴۱ و ۱۵۹ برآورد شد . برای صحت سنجی نقشه نهایی آسیب پذیری از میزان نیترات و هدایت الکتریکی ( EC ) استفاده شد. با انطباق غلظت این عناصر روی نقشه نهایی دراستیک مشخص شد که کلیه نقاطی که دارای غلظت بالا هستند، در محدوده آلودگی زیاد قرار گرفته اند که این می تواند دقت و صحت مدل را مورد تایید قرار دهد. از نظر وسعت می توان گفت که حدود ۷۹/۷ درصد دشت در کلاس های بدون خطر آلودگی، ۹۲/۴۰ درصد در کلاس خیلی کم، حدود ۶۱/۴۱ درصد دشت در کلاس کم، ۶۶/۹ درصد در کلاس متوسط و تنها ۰۲/۰ درصد سطح دشت در کلاس زیاد قرار می­گیرد .

کلیدواژه ها:

Vulnerability ، DRASTIC model ، Groundwater ، Dehgolan Province ، آسیب پذیری ، مدل دراستیک ، آبهای زیرزمینی ، دشت دهگلان