بررسی الگوی رسوب گذاری مخزن سد شهید رجایی با استفاده از مدل عددیGSTARS۳.۰

  یکی از اثرات مهم پس از ساخت سدها، مسئله­ رسوب­گذاری در مخازن می­باشد. این پدیده بهره­برداری بهینه از حجم ذخیره شده در مخزن سد را با مشکلاتی مواجه می­سازد. علاوه بر این، رسوب­گذاری بر تولید انرژی، کشتیرانی، عملکرد توربین­ها، تولید و تامین آب و ایمنی سدها تاثیرگذار است. در تحقیق حاضر، به­منظور پیش­بینی روند رسوب­گذاری مخزن سد شهید رجایی، از مدل GSTARS۳.۰ به دلیل داشتن خاصیت نیمه ­ دوبعدی و شبه ­ پایدار، قابلیت شبیه ­ سازی انتقال رسوب درحالت عدم تعادل و به­کارگیری دامنه وسیعی از معادلات انتقال رسوب، استفاده شد . بعد از واسنجی مدل به کمک داده­های هیدروگرافی مخزن سد شهید رجایی برای یک دور­ه ده ساله ، مقدار و نحوه رسوب­گذاری درمقطع طولی و مقاطع عرضی مخزن مورد بررسی قرار گرفت . نتایج حاصل از واسنجی مدل نشان داد، با انتخاب تابع یانگ ۱۹۷۹ به عنوان رابطه­ حمل رسوب ، تعداد سه لوله­ جریان و ضریب زبری ۰۴/۰ ، نتایج مدل تطابق بهتری با نتایج واقعی دارد. همچنین نتایج شبیه­سازی مدل نشان می­دهد که پس از طی ۵۰ سال از زمان بهره­برداری سد، حجم رسوبات انباشته شده در مخزن به حدود ۲۱ میلیون متر مکعب می­رسد که تقریبا ۲۲% از حجم مفید مخزن را پر خواهد نمود .

کلیدواژه ها:

سد شهید رجایی ، شبیه سازی ، رسوب گذاری ، مخزن سد ، Gstars۳.۰