مطالعه اثرات عملیات بیومکانیکی حفاظت آب و خاک بر برخی خصوصیات خاک (مطالعه موردی: ارتفاعات بالادست حوزه آبخیز گرگان رود)

پس از سیل های ویرانگر اوایل دهه هفتاد در استان گلستان، عملیات بیومکانیکی فراوانی بمنظور احیاء پوشش گیاهی و اثرگذاری بر میزان رواناب در سرشاخه های گرگانرود انجام شده است بطوریکه ارزیابی نتایج این عملیات ها نیازمند مطالعات وسیعی می باشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات عملیات اصلاح بیومکانیکی بر برخی خصوصیات خاک در دشت کالپوش که از زیرحوزه های رودخانه گرگان رود می باشد، انجام گردید. پس از تهیه نقشه واحدهای کاری، نمونه های خاک (۷۵ نمونه) از یک واحدکاری دارای مناطق عملیاتی (احداث فارو و کاشت آتریپلکس درفاروها به همراه مناطق مابین خطوط فارو) و شاهد برداشت شدند. در هر تیمار (پای بوته های کاشته شده در فاروها، مناطق مابین فاروها که فاقد آتریپلکس بودند و منطقه شاهد) نمونه های خاک از عمق ۱۵-۰ سانتی­متری و در پنج تکرار از پنج موقعیت شیب (پنجه شیب، پای شیب، شیب پشتی، شانه شیب و قله)، مجموعا ۲۵ تکرار در هر تیمار، برداشت شدند و در آزمایشگاه، برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی نمونه های خاک اندازه گیری شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تجزیه واریانس و آزمون توکی و نرم افزار SPSS نسخه ۱۸ استفاده شد. نتایج نشان داد که بر اثر عملیات اصلاح بیومکانیکی از یک طرف در تمامی موقعیت های شیب، ظرفیت رطوبت اشباع و پایدارای خاکدانه ها در تیمار پای بوته ها در قیاس با منطقه شاهد بطور معنی داری کاهش یافته و از طرف دیگر درصد ذرات رس افزایش معنی داری یافته است.

کلیدواژه ها:

Biomechanical Practices ، Gorgan-roud ، Soil Properties ، Slope Positions ، خصوصیات خاک ، عملیات بیومکانیکی ، گرگان رود ، موقعیت های شیب