ببررسی ظهور نهال حاصل از بذرکاری بلوط ایرانی، بنه و کیکم در شرایط طبیعی جنگل های دالاب ایلام

امروزه احیای جنگل­های زاگرس به­ دلیل حضور انسان و فعالیت­های تخریب­ گرایانه آن بیش از پیش احساس می ­شود. تحقق این امر مستلزم رعایت اصول علمی جنگل­ شناسی است. از فعالیت­های احیایی اساسی در این جنگل­ها می­ توان به کاشت بذر گونه­ های بومی در محدوده مناطق گسترش آنها اشاره کرد. در این راستا پژوهش پیش­رو با هدف بررسی وضعیت جوانه ­زنی و سبز شدن بذور گونه­ های درختی بلوط ایرانی، بنه و کیکم کاشت شده در جنگل­های دالاب ایلام در سال ۱۳۹۷ انجام شد. برای این منظور سه رویشگاه در دامنه شمالی و ارتفاع تقریبا یکسان ۱۳۸۰ تا ۱۴۱۰ متر از سطح دریا انتخاب شد. در هر رویشگاه سه درخت برای هر یک از گونه ­های بلوط، بنه و کیکم در نظر گرفته شد. در زیر هر درخت سه چاله در حد فاصل تنه تا انتهای تاج برای هر سمت تاج و در مجموع ۱۲ چاله حفر شد. در چاله­ های حفر شده زیر درختان، بذر متناظر آن­ها در زمستان ۱۳۹۶ کاشت گردید. نتایج حاصل از آماربرداری در بهار ۱۳۹۷ نشان داد که بذور گونه بلوط بیشترین میزان ظهور نهال (۲۲%) را داشتند. بذور گونه بنه دومین رتبه را از نظر میزان ظهور نهال (۱۸%) کسب کردند. بذور گونه افرا کیکم کمترین میزان ظهور نهال (۰/۳%) را داشته و تعداد نهال­های سبز شده آنها انگشت ­شمار بود. بیشترین میزان ظهور نهال بلوط در سمت شمالی تاج درخت (۳۲%) بود و در گونه بنه بیشترین میزان ظهور نهال در سمت­های جنوبی (۳۲%) و غربی (۳۰%) تاج درخت بود. بیشترین میزان ظهور نهال بلوط (۴۸%) و بنه (۵۱%) در نزدیک­ترین فاصله از تنه درخت یافت شد. با وجود کاشت بذور این سه گونه در شرایط یکسان از نظر توپوگرافی، موقعیت زیر تاج درخت و فاصله از تنه درخت، نتایج مشابهی به دست نیامد که می ­توان دلیل این امر را ناشی از خصوصیات بذور آنها مانند اندازه بذر و قوه نامیه دانست.

کلیدواژه ها:

Direct seeding ، Reforestation ، Seed germination and emergence ، Zagros forests ، احیاء ، بذرکاری ، جوانه زنی ، جنگل های زاگرس