مقایسه تطبیقی ویژگی های کالبدی جداره های شهری (نمونه های موردی: راسته بالا و پایین خیابان مشهد و تربیت تبریز)

بیان مسئله: در ایران امروز باتوجه به عدم هماهنگی جداره ­ها، مسئله نماهای شهری و نقش آنها در راستای هویت بخشی به کالبد شهر بسیار پررنگ شده است. ازآنجایی که این نماها نقشی اساسی در انتقال فرهنگ مردم شهر و تقویت سیمای شهری ایفا می­کنند، بررسی ویژگی­ های آنها و تدوین اصول طراحی بر مبنای آن امری مهم می ­نماید. دراین بین بررسی و شناخت جداره های تاریخی در هر دوره که بخشی جدایی ناپذیر از حافظه شهر، فرهنگ و هویت آن می­ باشند و واکاوی مولفه های موثر بر طراحی آنها ما را هر چه بیشتر در تحقق این امر یاری می ­رساند.هدف مقاله: تحقیق حاضر با فرض وجود شاخص­های کالبدی مشترک میان جداره های دو خیابان با بیشینه اهمیت تاریخی از دوره­ های تاریخی قاجار و پهلوی، به دنبال یافتن اصول طراحی مشترک میان آنها بوده، تا بدین­وسیله بتواند راهگشای تدوین الگوهایی هماهنگ برای حفظ تداوم هویت تاریخی جداره ­های شهری برای ساخت وسازهای آینده باشد.روش تحقیق: بدین منظور با استفاده از روش تحقیق تحلیلی-توصیفی، اکتشافی و با روش مقایسه­ای و نیز بر اساس مطالعات میدانی به صورت مشاهده مستقیم و حضور نگارندگان در بالا و پایین خیابان مشهد و نیز تربیت تبریز به همراه مطالعات کتابخانه­ ای به بررسی تطبیقی جداره­های تاریخی مذکور که به ترتیب متعلق به اواخر دوره قاجار (اوایل پهلوی) و پهلوی اول می­ باشند، پرداخته، وجوه افتراق و اشتراک آنها را شناخته و ویژگی­های کالبدی آنها را تبیین می ­نماید.نتیجه­ گیری: چنین نتیجه می­ شود که نماهای این دو جداره از منظر خط زمین، شکل و زمینه، عرض قطعات، کنسول، روزنه­ ها، تقسیمات افقی و عمودی، الحاقات، علائم و تابلوها شباهت­ های بسیاری با یکدیگر داشته اما تفاوت کلی آنها در خط آسمان، مصالح، تفاوت در ارتفاع ساختمان ها و بالاخص تزئیناتشان می ­باشد. 

کلیدواژه ها:

جداره های شهری ، ویژگی های کالبدی ، بالا و پایین خیابان ، خیابان تربیت ، هویت منظر شهری