بازخوانی نیت مند اسناد در پژوهش های تاریخی پیشنهاد مدلی دومتغیره برای بازتفسیر رخدادهای تاریخ معاصر ایران

سند به مثابه ماده ی خام در گزارش رویدادهای تاریخی حضور دارد. گاهی فقط برای معطوف کردن متن به چشم نوازشدن استنادهای پی درپی از اسناد بهره می گیریم و گاهی که خود را به نگره ای پیشینی مجهز ساخته ایم، از اسناد بهره می بریم. اگر سند را ماده ی خام چندمنظوره بدانیم، کارویژه ی آن عبارت خواهد بود از: عامل میانجی جهش کیفی از کتابت وصف گونه به تبیین رویدادهای تاریخی. بایسته است در بررسی رویدادها، با تکیه بر وصف و شرح، به بیان دالی و تفهم رویداد دست یازیم؛ این امر به کاربست شیوه های نوین پژوهش منوط است. در تفهم رویدادهای تاریخی، اسناد، خودبه خود سخن نمی گویند، بلکه مولفه های پژوهشی کمک دهنده اسناد را به برون افکندن درون مایه های خود وادار می کنند. در روایت های وصف/ شرح گونه از رخدادهای تاریخی، اسناد ارزشی یکسان دارند؛ ولی در بیان های نگره مندانه ی تاریخی، از ارزش برخی سندها کاسته، و بر اهمیت برخی دیگر افزوده می شود. نگارنده می کوشد با تکیه بر برخی از اسناد دوران قاجار، الگویی را در پژوهش های تاریخی مبتنی بر اسناد پیشنهاد دهد که به نظر می رسد ما را به حیطه ی درون نگری تاریخ تحولات ایران معاصر رهنمون خواهد ساخت.

کلیدواژه ها:

Keywords: Historical Research ، Documents ، Document Analysis Model ، Contemporary History of Iran ، واژگان کلیدی: پژوهش تاریخی ، اسناد ، الگوی تحلیل اسناد ، تاریخ معاصر ایران.