بررسی عملکرد دانه و موسیلاژ اسفرزه (Plantago ovata Forsk.) در تراکم های مختلف در شرایط دیم و Rainfed استان گلستان

به منظور تعیین اثر تراکم بوته بر عملکرد و موسیلاژ دانه گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forsk.)، آزمایشی در دو شرایط دیم، در دو ایستگاه تحقیقاتی مراوه تپه (کم باران) و چالکی گرگان (پرباران) انجام شد. این مطالعه در قالب بلوک های کامل تصادفی اجرا و به صورت تجزیه مرکب در مکان، تجزیه واریانس شد. کرت های آزمایشی با تراکم های ۱۰۰، ۲۰۰ و ۴۰۰ بوته در مترمربع و با فاصله بین ردیف ۲۰ سانتی متر کاشته شدند. نتایج تجزیه مرکب نشان داد اثر تراکم بوته بر طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، درصد موسیلاژ و شاخص برداشت معنی دار نبود، در حالی که تعداد سنبله، عملکرد دانه و موسیلاژ در سطح ۱% معنی دار شدند. تحت تاثیر مکان نیز تعداد سنبله در مترمربع، عملکرد دانه و موسیلاژ در هکتار در سطح ۱% و شاخص برداشت در سطح ۵% معنی دار شدند. اثر متقابل تراکم بوته و مکان بر عملکرد دانه و موسیلاژ در هکتار در سطح ۱% معنی دار شد و سایر صفات اختلاف معنی داری نداشتند. عملکرد دانه و عملکرد موسیلاژ با افزایش تراکم از ۱۰۰ بوته به ۴۰۰ بوته در مترمربع در چالکی گرگان به ترتیب ۳/۲ و ۹/۲ برابر و در مراوه تپه به ترتیب ۹۴/۱ و ۸۶/۱ برابر افزایش یافتند. نتایج این تحقیق نشان داد که عملکرد دانه و موسیلاژ در هکتار در چالکی گرگان به ترتیب ۷۱/۱ و ۶۹/۱ برابر آن در مراوه تپه می باشد. براساس نتایج، همه صفات اندازه گیری شده در تراکم ۴۰۰ بوته در مترمربع در چالکی گرگان، نسبت به تراکم های دیگر، در هر دو مکان برتری داشتند.

کلیدواژه ها:

گلستان ، اسفرزه (Plantago ovata Forsk.) ، باران ، سنبله