اثر غلظت و مراحل محلول پاشی تیامین بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و عملکرد اسانس گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)

ویتامین ها بسیاری از فرایندهای متابولیکی و بیولوژیکی گیاه را تحت تاثیر قرار می دهند و در سنتز آنزیم ها، اسیدهای نوکلئیک و پروتئین ها به عنوان کوآنزیم در مسیرهای متابولیک آنها شرکت می کنند. به منظور بررسی اثر محلول پاشی تیامین بر رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در سال ۱۳۹۴ به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمارها شامل محلول پاشی با تیامین در سه سطح صفر (آب مقطر)، ۵۰ و ۱۰۰ میکرومول بر لیتر و مراحل محلول پاشی در چهار سطح ساقه دهی، گلدهی، دانه بندی و هر سه مرحله بودند. نتایج نشان داد که اثر تیامین بر تمام صفات مورد ارزیابی معنی دار شد. به طوری که غلظت ۵۰ میکرومول بر لیتر تیامین بیشترین اثر افزایشی را بر تعداد ساقه های فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک، عملکرد دانه و عملکرد اسانس داشت و غلظت ۱۰۰ میکرومول بر لیتر بیشترین اثر افزایشی را بر ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک و درصد اسانس نسبت به شاهد داشت. اثر مراحل محلول پاشی بر تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک و وزن هزاردانه معنی دار شد و بیشترین مقادیر آنها با محلول پاشی تیامین در هر سه مرحله (ساقه دهی، گلدهی، دانه بندی) بدست آمد. اثرهای متقابل تیمارهای مورد ارزیابی بر هیچ یک از صفات معنی دار نشد. به طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که محلول پاشی گیاه رازیانه با غلظت های ۵۰ و ۱۰۰ میکرومول در لیتر تیامین در مراحل ساقه دهی، گلدهی و دانه بندی می تواند باعث بهبود عملکرد دانه و عملکرد اسانس گیاه رازیانه شود.

کلیدواژه ها:

اسانس ، رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) ، پرشدن دانه ، ساقه روی ، گلدهی ، عملکرد بذر ، ویتامین B۱