تحلیل و نقد دیدگاه راسل در باب ذهن و ادراکات ذهنی از دیدگاه ملاصدرا و شهید مطهری

راسل در باب ذهن و بدن ابتدا اذعان به وجود عالم بود فرانمود کرده و فارغ از داده های حسی و ظاهری که از اشیاء بر ذهن نمودار است، عینیت مستقل ذات اشیاء را می پذیرد. اما در ادامه با اعتباری دانستن این عینیت و تقلیل آن به آنچه داده حواس و تجربه مستقیم نفس است، تفسیری متفاوت از اعیان نموده و درصدد تقارب عین و ذهن برمی آید. سرانجام امور ذهنی را به امور فیزیکی تحویل نموده و این همانی ذهن و مغز را می پذیرد. شهید مطهری در مقابل با جانبداری از تجرد نفس با قرائت صدرالمتالهین، وحدت سعی نفس را که شامل نفس و بدن توامان است پذیرفته و هرگونه تقریری از ادراک و حافظه را مبنی بر فیزیکالیسم رد می نماید. در دیدگاه وی بدن و ابزارهای آن معد ادراکاتی اند که توسط نفس انجام می گیرد. در نتیجه، با اتخاذ مبانی فلسفه اسلامی که اولا توسط ملاصدرا بیان شده و در آثار مطهری بازنمود یافته اند، می توان مبانی فیزیکالیستی راسل را در این باب نقد نمود.

کلیدواژه ها:

ذهن ، ماده ، فیزیکالیسم ، تجرد نفس ، ادراکات ذهنی ، حافظه