بررسی روابط بین جوامع گیاهی مختلف و عوامل محیطی در حوضه آبخیز گنبد، همدان

شناخت روابط بین گیاهان مرتعی و عوامل موثر بر استقرار و پایداری آنها برای مدیریت پایدار و احیاء عرصه های مرتعی ضروری است. بدین منظور حوضه آبخیز گنبد، به دلیل داشتن تنوع در پوشش گیاهی، شرایط محیطی و مدیریت چرا مطالعه شد. کل حوضه به واحدهای همگونی از نظر تیپ پوشش گیاهی و ویژگی های محیطی تفکیک شد. در هر واحد، ۳ الی ۴ قاب (۱*۱ متر مربع) مطالعه شد. ویژگی های زمین، کل تاج پوشش گیاهی و تاج پوشش پنج فرم رویشی (گندمیان یک ساله، گندمیان چندساله، پهن برگان یک ساله، پهن برگان چندساله و بوته ای)در هر قاب تعیین، و از گیاه و خاک سطحی (۱۵-۰ سانتی متر) در اوایل فصل پاییز ۱۳۹۱ نمونه برداری شد. با استفاده از روش TWINSPAN، گونه هایsp.  Silen، Centaura virgate،Astragalus verus  و Cousinia bijarensis مانند گونه های معرف مشخص شدند. تحلیل DCA، کل حوضه را براساس گونه های گیاهی معرف، تولید گندمیان چندساله و ویژگی های محیطی از قبیل درصد شن، رس و جهت شیب به ۵ گروه اکولوژیک تفکیک کرد. براساس تحلیل گونه های شاخص، سه گروه مشخص گردید، که گونه هایAsteragalus gossypinus (۰۰۱/۰=P)، Taeniatherum crinitum (۰۰۲/۰=P) و Heteranthelium piliferum (۰۰۷/۰=P) در تفکیک این گروه ها تاثیر داشتند. گونه های گیاهی .Silen sp،Astragalus gossypinus ،Centaurea virgat ، Artemisa siberi و Festuca ovina نشان دهنده شرایط اکولوژیک محیط کوهستانی، نیمه استپی و استپی است. عمق ریشه دوانی این گیاهان زیاد بوده که مقاومت آنها را به خشکی بیشتر می کند. بنابراین نتایج نشان می دهد شرایط اکولوژیک برای حضور گونه های چندساله که وابسته به خاک سبک با نیاز آبی کم اند، متناسب است.

کلیدواژه ها:

Analysis of indicator species ، Detruded correspondence analysis ، TWINSPAN ، Vegetation type. ، تحلیل دو طرفه گونه های معرف ، تحلیل تطبیقی قوس گیر شده ، تحلیل گونه های شاخص ، تیپ پوشش گیاهی