مدل سازی و تهیه نقشه خطر وقوع آتش سوزی جنگل با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده باغ شادی یزد)

باغ شادی یکی از مناطق جنگلی استان یزد بوده که بیشترین آمار آتش سوزی های استان در آن رخ داده است. هدف از این مطالعه مدل سازی و تهیه نقشه پهنه بندی خطر آتش سوزی به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور است. در این مطالعه از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد و معیارهایی از قبیل فیزیوگرافی شامل سه زیرمعیار ارتفاع، شیب و جهت شیب، اقلیم شامل دو زیرمعیار دما و بارش، عوامل انسانی شامل دو زیرمعیار فاصله از جاده و فاصله از مناطق مسکونی و معیار گیاهی شامل زیرمعیار تراکم پوشش بود. میزان تراکم پوشش منطقه با استفاده از شاخص گیاهی نرمال شده (NDVI) از تصاویرسنجنده OLI ماهواره ای لندست ۸ به دست آمد. برای وزن دهی عوامل انتخابی از تعدادی آتش سوزی های به وقوع پیوسته و پرسشنامه های تکمیل شده توسط متخصصین استفاده و وزن هر یک از عوامل ارتفاع، شیب و جهت شیب، دما، بارش، فاصله از جاده، فاصله از مناطق مسکونی و تراکم پوشش گیاهی از طریق مدل تصمیم گیری با معیارهای چندگانه به دست آمد و سپس با تلفیق وزن عوامل در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه خطر وقوع آتش سوزی در پنج طبقه تهیه شد. نتایج نشان داد که مهم ترین عوامل موثر در وقوع آتش سوزی به ترتیب معیار گیاهی با وزن ۵۶۹/۰ و سپس انسانی با وزن ۲۰۴/۰ بود. برای صحت سنجی مدل از تطابق نقشه ساخته شده با پهنه های آتش گرفته گذشته استفاده شد که طبقات پرخطر و خطرناک هم پوشانی بالایی با نقاط آتش گرفته گذشته داشت. هم چنین تست مدل توسط منحنی مشخصه عملکرد سیستم ROC نشان از دقت بالای مدل تولیدی(۸۸/۰) داشت.

کلیدواژه ها:

Analytical Hierarchy Process ، Forest Fire Risk ، Geographic Information System ، Remote Sensing. ، تحلیل سلسله مراتبی ، خطر وقوع آتش سوزی ، سنجش از دور ، سیستم اطلاعات جغرافیایی