نقد کتاب کتابشناسی توصیفی ادبیات تطبیقی در ایران

کتاب شناسی ها در جایگاه اساسی ترین منابع جست و جو و پژوهش، یاریگر محققان هستند و در این بین، کتاب شناسی هایی که درباره یک رشته  نوپا در کشورمان نگاشته می­شوند، اهمیت دوچندان می یابند. کتاب شناسی ادبیات تطبیقی در ایران اثر نعمت الله ایران زاده و همکاران (۱۳۹۳)، از این حیث که آثار عملی و نظری این حوزه را در زبان فارسی نشان می دهد و جزو نخستین آثار در این زمینه است، کاری ارزشمند شمرده می شود. گردآورندگان در اثر یادشده بیش از هزار منبع و مدرک با گونه­شناسی های مختلف را استخراج و توصیف کرده اند. گردآوری چنین منابعی مانع از تکرار پژوهش در حوزه ادبیات تطبیقی خواهد شد. معرفی آثار دیده­نشده یا کمتر دیده­شده در این حوزه معرفتی، یکی دیگر از دستاوردهای این کتاب شناسی است. بر اساس پژوهش حاضر و با بررسی تک تک مدخل های اثر از جنبه صوری و محتوایی در کنار ارزش های یاد شده، کاستی هایی را می توان در این اثر یافت: جامع نبودن کتاب شناسی، ورود آثار نامرتبط با ادبیات تطبیقی به اثر، مشخص نبودن چارچوب زبانی کتاب شناسی و محدود شدن آن به فارسی، ابهام و نقص در گونه شناسی مدارک موجود در کتاب شناسی، یکدست نبودن در داده پردازی های کتاب شناسی، فقدان یکدستی صوری و محتوایی در چکیده ها، مشخص نبودن معیار و ملاک انتخاب آثار به علت ابهام در تعریف چارچوب مند ادبیات تطبیقی برای این پژوهش، نبود منابع در انتهای اثر، و ضعف در نمایه ها کاستی هایی هستند که می توان با رفع آن­ها اثری جامع تر و منقح تر به جامعه علمی و پژوهشگران حوزه ادبیات تطبیقی عرضه کرد. در نوشتار پیش رو، ضمن تشریح مفصل موارد مذکور، در هر بخش، پیشنهادهایی برای بهبود کیفی اثر ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

کتابشناسی توصیفی ، ادبیات تطبیقی ، نقد و بررسی ، محتوا ، صورت