بررسی شاخص های جامعیت و روزآمدی کتاب الجامع فی تاریخ الادب العربی (الادب الحدیث) با رویکرد تحلیل محتوا

یکی از ابزار های اصلی یاددهی و یادگیری، کتاب آموزشی است. کتاب آموزشی اگر به صورت مناسب نوشته شود، فرایند آموزش را سهولت می بخشد و انگیزه یادگیری را دوچندان می سازد. در این میان کتاب الجامع فی تاریخ الادب العربی (الادب الحدیث)نوشته حنا الفاخوری از منابع اصلی سرفصل رشته زبان و ادبیات عربی است. هدف پژوهش حاضر این است که با روش تحلیل محتوا و با رویکرد کمی و کیفی، دو معیار مهم جامعیت و روزآمدی این کتاب بررسی شود. به این منظور، مولفه های مهم کتاب، ازجمله بازه زمانی تولد و وفات ادبا، ملیت، جنسیت، تخصص، دین و مذهب آنان بررسی شده است. همچنین، به برخی ابزارهای شکلی انتقال محتوا نگریسته شده است. بررسی ها نشان می دهد شرط جامعیت ­ که از شرط های اساسی در تدوین کتاب درسی است ­ در بیشتر مولفه ها وجود ندارد و با توجه به بازبینی و ویرایش نشدن کتاب، شرط روزآمدی آن نیز به صورت جدی مخدوش است. این ایرادات خود را در ناسازگاری کتاب با سرفصل مصوب نیز به وضوح نشان می دهد. از سوی دیگر، در خصوص ابزارهای انتقال محتوا نیز، ایرادات جدی بر کتاب وارد است. به طور کلی، علی رغم فراگیر بودن این کتاب در دانشگاه های ایران، کارآمدی لازم برای درس تاریخ ادبیات معاصر عربی را ندارد.

کلیدواژه ها:

کتاب درسی ، تحلیل محتوا ، جامعیت ، روزآمدی ، تاریخ ادبیات ، دوران معاصر