نقش ذهن آگاهی و حمایت اجتماعی در پیش بینی سلامت روان مادران دارای کودک کم توان ذهنی

زمینه و هدف: وجود کودک کم­ توان ذهنی در یک خانواده، سلامت روانی اعضای آن را به خطر می­ اندازد، با این وجود متغیرهای دیگری نیز در تبیین وضعیت روان­ شناختی والدین این کودکان نقش ایفا می­ کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ذهن ­آگاهی و حمایت اجتماعی با سلامت روانی مادران دارای کودک کم­توان ذهنی بود. روش: تعداد ۹۲ نفر از مادران دارای حداقل یک فرزند کم ­توان ذهنی آموزش ­پذیر در دامنه سنی ۶ تا ۱۴ سال به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. روش نمونه گیری به صورت در دسترس بود. آزمودنی­ ها به پرسشنامه ­ای متشکل از مقیاس­ های ذهن ­آگاهی (براون و ریان، ۲۰۰۳)، مقیاس چند بعدی حمایت اجتماعی ادراک­شده (زیمت، دهلم، زیمت و فارلی، ۱۹۹۸)، افسردگی، اضطراب و تنیدگی (لاویبوند و لاویبوند، ۱۹۹۵) پاسخ دادند. داده ­ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد ذهن­ آگاهی با ابعاد افسردگی، اضطراب، و تنیدگی، رابطه معنی­ دار و معکوسی دارد (۰/۰۱P< )؛ یعنی میزان بالای ذهن ­آگاهی با سطح پایین افسردگی، اضطراب، و تنیدگی، همراه است. اما بین حمایت اجتماعی و سلامت روان، رابطه معنی­ داری به دست نیامد. نتایج همچنین نشان داد که ذهن ­آگاهی توانست به صورت معنی­ داری افسردگی (بتا= ۰/۵۰) و اضطراب (بتا= ۰/۴۶) مادران را پیش ­بینی کند (۰/۰۰۱P< )، اما تنیدگی مادران توسط هیچ­ کدام از متغیرهای ذهن­آگاهی و حمایت اجتماعی، پیش­ بینی نشد. نتیجه­ گیری: از آنجا که نگهداری از کودک کم­توان ذهنی، تنیدگی، اضطراب، و افسردگی مادران را افزایش می­ دهد، بنابراین لزوم طراحی مداخلات روان­ شناختی مبتنی بر افزایش ذهن ­آگاهی، ضروری است.

کلیدواژه ها:

Minfulness ، social support ، mental health ، mental retardation ، ذهن آگاهی ، حمایت اجتماعی ، سلامت روان ، کم توانی ذهنی