مقایسه تاثیر مداخله مبتنی بر بهبود رابطه والد - کودک و آموزش مدیریت والدین بر مشکلات تغذیه ای کودکان ۳ تا ۶ سال

زمینه و هدف: تغذیه مناسب در تحول مغزی و شناختی، عاطفی، و اجتماعی کودکان نقش بسیار مهمی دارد. مشکلات خوردن در کودکان پیش­دبستانی و دبستانی مسئله­ای شایع بوده و درمان آن ­ضروری است. از این رو پژوهش حاضر با هدف مقایسه­­ برنامه­ آموزش والدین و درمان رابطه والد و کودک بر کاهش مشکلات خوردن کودکان ۳-۶ سال انجام گرفت. روش: این پژوهش از نوع شبه ­آزمایشی با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه است. نمونه­ مورد مطالعه ۷۵ نفر از مادران کودکان دارای مشکلات تغذیه­ای ۳ تا ۶ ساله شهر تبریز در سال ۹۵ بودند که به شیوه نمونه ­گیری در­دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه شامل ۲ گروه آزمایش و ۱ گروه گواه قرار جایدهی ­شدند. برای جمع ­آوری داده­ ها از پرسشنامه رفتار خوردن کودکان (وارل، گاتری، ساندرسون و راپورت، ۲۰۰۱)  استفاده­ شد. مداخله آموزش مدیریت والدین در ۶ جلسه ۹۰ دقیقه ­ای و مداخله بهبود رابطه والد - کودک در ۱۰ جلسه ۲ ساعته انجام شد. پیگیری نتایج نیز یک ماه بعد از انجام مداخله­ ها انجام شد. برای تحلیل داده­ها از روش تحلیل واریانس آمیخته با عامل درون­گروهی (پیش­ آزمون، پس ­آزمون، و پیگیری) و بین­ گروهی (درمان رابطه والد کودک و آموزش مدیریت والدین) با نرم افزار spss ۲۰ استفاده شد. یافته­ ها: نتایج تحلیل داده ­ها نشان داد که بین سه گروه از نظر مشکلات خوردن تفاوت معنی­ دار وجود دارد. هر دو مداخله، مشکلات خوردن را کاهش دادند، اما برنامه آموزش والدین اثربخشی بیشتری در کاهش هر دو مولفه مشکلات خوردن یعنی گرایش به غذا (عامل درون­گروهی، ۰/۰۰۱ = p، ۸۱۸/۸۴= F و بین­گروهی ۰/۰۰۱ = p، ۳۱/۳۲= F ) و اجتناب از غذا (عامل درون­ گروهی ۰/۰۰۱ = p، ۱۲۳۷/۵۶= F ، عامل بین­ گروهی ۰/۰۰۱ = p، ۴۷/۸۶= F) داشت. نتیجه­ گیری: بر اساس یافته ­های این مطالعه می ­توان نتیجه گرفت که برنامه آموزش مدیریت والدین با افزایش دانش و مهارت والدگری والدین و آموزش راهکار­های رفتاری به آنها، رفتار­های معیوب بین مادر و کودک را اصلاح کرده و از این طریق به بهبود مشکلات خوردن منجر شده است. درمان رابطه والد -کودک نیز با ایجاد رابطه دلبستگی ایمن و برآوردن نیازهای هیجانی باعث بهبود مشکلات خوردن شده است.

کلیدواژه ها:

Parent management training ، child-parent relationship therapy ، nutritional problem ، آموزش والدین ، درمان رابطه والد -کودک ، مشکلات تغذیه ای