ارزیابی خطر سرطان زایی فلزات سنگین ناشی از مصرف ماهی در شهر بندرعباس

هدف: نوار شمالی خلیج فارس به خصوص حوزه بندرعباس یکی از قطب­های تامین ماهی در کشور می­باشد و آلودگی ماهی های خوراکی در این ناحیه می تواند سلامت مصرف کنندگان را تهدید کند. بنابراین، هدف از این مطالعه ارزیابی ریسک بهداشتی سرب و کادمیوم موجود در ماهی های خوراکی سطح زی، میان زی و کف زی عرضه شده در شهر بندرعباس می­باشد. روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی که در سال ۱۳۹۷ انجام شد تعداد ۸۱ نمونه ماهی­ سطح زی، میان زی و کف زی  در ۹ گونه مختلف موجود از بازار ماهی فروشان شهر بندرعباس به روش طرح آشیانی یا سلسله مراتبی جمع آوری شد. قطعات خوراکی ماهی ها توسط روش مایکروویو هضم و غلظت سرب و کادمیوم آن با استفاده از روش اسپکتروفتومتر جذب اتمی سنجش شد. در نهایت، میزان برآورد شده دریافتی روزانه (EDI)،  شاخص خطر غیرسرطان زایی (THQ) و خطر سرطان زایی (CR) مرتبط با مصرف ماهی های آلوده به فلزات سنگین مورد نظر محاسبه شدند. نتایج: مقادیر متوسط غلظت سرب در ماهی های سطح زی، میان زی وکف زی به ترتیب برابر ۰۳/۰، ۰۱۹/۰ و ۰۴/۰ میلی­گرم بر کیلوگرم بودند. مقادیر مربوطه برای غلظت کادمیوم به ترتیب برابر ۰۰۲۸/۰، ۰۰۲/۰ و ۰۰۵۶/۰ میلی­گرم بر کیلوگرم بودند. از دیدگاه سلامت انسان، مقادیر THQ برای هر عنصر و مقادیر کل خطر هدف (TTHQ) برای هر دو عنصر کمتر از ۱ بودند. علاوه بر این، مقادیر CR برای هر دو فلز کمتر از خطر قابل قبول ابتلا به سرطان در طول عمر (۵-۱۰) بود. نتیجه گیری: مطابق مقادیرEDI ،THQ ، TTHQ، CR و سطوح ایمنی قابل قبول ارگآن های مختلف، استفاده از ماهی های بررسی شده خطر بهداشتی قابل توجهی برای سلامتی انسان ایجاد نخواهد کرد.  

کلیدواژه ها:

Fishes ، Lead ، Cadmium ، Risk Assessment ، Persian Gulf.  ، فلزات سنگین ، ماهی ، ارزیابی ریسک ، خلیج ­فارس.