دما-فشارسنجی و خاستگاه گدازه های آندزیتی منطقه زولسک (شمال شرق سربیشه، شرق ایران) بر پایه شیمی کانی ها

در منطقه زولسک در ۱۱ کیلومتری شمال شرق شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی، سنگ­های آتشفشانی شامل آندزیت، داسیت و ریولیت برونزد دارند که گدازه­های آندزیتی دارای بیشترین گسترش بوده و در این پژوهش بررسی شدند. بافت های غالب در آندزیت­ها شامل پورفیری با خمیره میکرولیتی شیشه ای، گلومروپورفیری و حفره ای هستند. کانی های تشکیل دهنده آندزیت­ها پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول، بیوتیت و به ندرت سانیدین هستند. درشت بلور­های پلاژیوکلاز در برخی نمونه­ها منطقه­بندی نوسانی و بافت غربالی دارند و در لبه برخی بلورها، آثار خوردگی، گردشدگی و حاشیه واجذبی دیده می­شود. بر اساس نتایج تجزیه ریزکاو الکترونی، پلاژیوکلازها دارای گستره ترکیبی Ab۶۷، An۳۳ تاAb۵۴، An۴۶ بوده و از نوع آندزین هستند. درشت بلور­های کلینوپیروکسن ترکیب اوژیت مایل به دیوپسید (En۳۹-۴۱ Fs۱۳-۱۷ Wo۴۳-۴۷) و ارتوپیروکسن­ها ترکیب انستاتیت (En۴۱-۷۴ Fs۱۳-۴۳ Wo۲-۳) دارند. مقادیر Mg# در کلینوپیروکسن و ارتوپیروکسن­ به ترتیب از ۷۵-۶۹ و ۷۶-۵۶ متغیر است. دماسنجی به روش­های مختلف نشان داد که دمای تشکیل کلینوپیروکسن­ها ۱۱۵۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتی­گراد و دمای تشکیل ارتوپیروکسن۱۰۵۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتی­گراد است. فشار تشکیل کلینوپیروکسن و ارتوپیروکسن در نمونه­های مورد بررسی، کمتر از ۲ کیلوبار محاسبه­ شد.    

کلیدواژه ها:

Andesite ، calc-alkaline ، pyroxene ، thermobarometry ، Zoolesk ، Lut block ، آندزیت ، آهکی قلیایی ، پیروکسن ، دما-فشارسنجی ، زولسک ، بلوک لوت.