نقش روشنفکران بهبهان در انقلاب مشروطه

دو نفر از روشنفکران بهبهان که در انقلاب مشروطه نقش داشتند ابوطالب بهبهانی و میرزا معین­الاسلام بهبهانی بودند. ابوطالب بهبهانی با کتاب «منهاج العلی» یا «رساله­ای درباره حکومت قانون»، از قانون­خواهی، مجلس و مشروطه سخن به­میان آورده و سعی در تشویق و تحریک ناصرالدین­شاه پادشاه قاجار به انجام اصلاحات و تغییر و تحول داشته است. معین­الاسلام بهبهانی هم با کتاب «مفتاح التمدن فی سیاسه المدن» یا کلیدهای پیشرفت در سیاست اجتماعی، اندیشه­های سیاسی دوران مشروطه و پس از آن را مورد­توجه قرار داد. وی مسائل سیاسی و اجتماعی دوران مشروطه و مفاهیمی چون «پیدایش ملت»، «ارتش ملی»، «وکلای ملی»، اصلاحات در ایران و چالش­های مشروطه بعد از پیروزی آن را مورد­مطالعه و بررسی قرار داده است. سوال پژوهش حاضر این است که ابوطالب و معین­الاسلام بهبهانی از روشنفکران بهبهان چه نقشی در انقلاب مشروطه داشته­اند. و این پژوهش بر این فرض مبتنی است، ابوطالب بهبهانی به عنوان یک نظریه­پرداز، در تدوین مبانی و تشکیل مفاهیم مشروطه، و میرزا معین­الاسلام بهبهانی به عنوان یک اصلاح­گر در تدوین راه­های بهبود و اصلاح نظام مشروطه نقش اساسی داشته­اند. روش تحقیق حاضر در این مقاله، توصیفی و تحلیلی است و ماهیتی کیفی دارد، تکنیک­های این تحقیق نیز با توجه مقتضیات، بیشتر به شیوه کتابخانه­ای بوده است.

کلیدواژه ها:

مشروطه ، بهبهان ، قانون اساسی ، مجلس ، دولت ملی