ارزیابی مداخلات روانشناختی در مراکز کاهش آسیب اعتیاد: یک مطالعه کیفی

مقدمه و هدف: ارائه خدمات روانشناختی در قالب مراکز کاهش آسیب اعتیاد، راهبردی با هدف ارتقاء سلامت روان مصرف کنندگان مواد است. هدف این پژوهش ارزیابی خدمات درمان روانشناختی مراکز کاهش آسیب اعتیاد استان تهران می باشد.روش: مطالعه ی حاضر از نوع کیفی بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با حضور ۱۲روانشناس دارای سابقه فعالیت حداقل یک سال در مراکز کاهش آسیب اعتیاد در تاریخ ۲۳ خرداد ماه ۹۷ در مرکز کاهش آسیب اعتیاد شمشیری انجام شد. در این مطالعه از روش Focus Group جهت جمع آوری داده ها در خصوص نوع آموزشهای روانشناختی مورد استفاده، مهارت های مورد نیاز، سطوح آموزشی در نظر گرفته شده، فرصتها و تهدیدهای آموزش های روانشناختی و مداخلات پیشنهادی به صورت گروهی بحث شد. تمام اظهارات روانشناسان ضبط و کلمه به کلمه پیاده گردید. داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: مهارتهای مورد نیاز روانشناس در قالب پیش نیاز (مهارتهای زندگی، مهارت شناسایی مخاطبین، مهارت ارایه و تدریس، مهارتهای مدیریت و رهبری) اصلی (نیازسنجی، حمایت طلبی و مهارتهای ارتباطی) و ارتقایی (مهارت های ارتقاء خلاقیت و پایدار نمودن آموزش) مشخص شد، بیشترین روشهای درمان مورد استفاده رابطه درمانی، مصاحبه انگیزشی و مداخلات مختصر شناختی رفتاری بود. بهترین فرصت شامل ایجاد انگیزه تغییر در مددجویان بود. تهدید خدمات درمان روانشناختی شامل عدم وجود دستورالعمل و منابع آموزش بر اساس مراکز کاهش آسیب، تاکید بر آموزش گروهی نسبت به درمان فردی، عدم امکان مشاوره فردی، نگرش منفی نسبت به آموزش، عدم استمرار و پایداری در آموزش، فضای فیزیکی نامناسب، عدم شفافیت نقش روانشناس در مراکز بود. بحث: درمانهای روانشناختی در پروتکلهای مراکز کاهش آسیب کم رنگ دیده شده است و نیازمند بازنگری در پروتکل و نقش روانشناس در مراکز کاهش آسیب اعتیاد است.

کلیدواژه ها:

مرکز کاهش آسیب اعتیاد ، Focus Group ، آموزش های روانشناختی