تبیین چالش های مشاوره توانبخشی، و ارایه راه کارهای کاربردی کردن آن

هدف: هدف از این مطالعه بررسی چالش های رشته مشاوره توانبخشی و ارایه راه کارهای پیشنهادی جهت رفع موانع شناسایی شده می باشد.مقدمه: ابتلا به بیماری های مزمن و صعب العلاج، به غیر از عوارض جسمی، تبعات روان شناختی، خانوادگی واجتماعی به دنبال دارد. مشاوره توانبخشی عبارت است از خدمت حرفه ای برای کمک به سازگاری بهتر بیماران با پیامدهای روان شناختی، خانوادگی، اجتماعی و شغلی بیماری های جسمی و روانی شدید و مزمن، قطع عضو و یا فلج حرکتی، سوء مصرف مواد و اعتیاد و معلولیت های اجتماعی، که توسط روان شناسان آموزش دیده ارائه می شود. به دلیل نو پا بودن رشته مشاوره توانبخشی درایران، افراد دارای نیاز های ویژه، بیماران مزمن و صعب العلاج، خانواده و مراقبین بیماران، ، مراقبت گران حرفه ای و داوطلب و متخصصان حیطه سلامت( پزشکان، پرستاران، مشاوران و ...) با این خدمت حرفه ای آشنا نیستند. همچنین آموزش تخصصی این رشته نیاز به بازنگری هایی دارد.این امور در بسیاری از موارد باعث عدم کاربردی بودن رشته مشاوره توانبخشی و به هدر رفتن نیروی آموزش دیده در این رشته می شود. آموزش مشاوره توانبخشی و همچنین ارایه خدمات این رشته توسط متخصصین آموزش دیده، مستلزم شناسایی چالش ها، موانع کاربردی بودن آن، نقص های آموزشی و آسیب شناسی این رشته می باشد .روش تحقیق: پژوهشگر در این مطالعه ابتدا از طریق مرور متون و مطالعات قبلی و همچنین ارزیابی از طریق ۲ پرسشنامه ی -۱شناخت عمومی از خدمات مشاوره توانبخشی -۲ شناخت مشاوره توانبخشی ویژه متخصصین و کادر درمان، چالش ها ونواقص موجود در ارایه خدمات مشاوره توانبخشی را شناسایی نموده است. پرسشنامه اول توسط بیماران مزمن(مبتلا به سرطان، ام اس، پارکینسون) و وهمراهان آنها، و پرسشنامه دوم توسط متخصصین علوم پزشکی و کادر درمان تکمیل شد. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده از پرسشنامه اول، بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن وهمراهان آنها هیچگونه آشنایی با حرفه مشاوره توانبخشی و کاربردهای آن ندشتند و پس از تشخیص بیماری، هیچگونه راهنمایی جهت مراجعه به متخصص مشاوره توانبخشی دریافت نکرده اند. یافته های پرسشنامه دوم نیز حاکی از این بود که متخصصین علوم پزشکی رشته مشاوره توانبخشی رانمی شناختند، هیچگونه آموزشی جهت آشنایی با کاربردهای این رشته نداشتند،و خدمات حمایتی مشاوره جهت کاهش آسیب های روانشناختی حرفه خود دریافت نکرده اند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد، حوزه توانبخشی روانی بیماران مزمن، همراهان آنها و کادر درمان نادیده گرفته می شود. پژوهشگر پس از جمع بندی نتایج، به ارایه راه کارهای پیشنهادی جهت رفع یا کاهش موانع کاربردی شدن رشته مشاوره توانبخشی می پردازد.

کلیدواژه ها:

مشاوره توانبخشی ، چالش های مشاوره توانبخشی ، تبعات روانشناختی بیماری های مزمن ، افراد با نیازهای ویژه ، کم توانی