اعتراض مدنی، حدود و قلمرو آن از منظر قوانین جمهوری اسلامی ایران

بحث از آزادی، یکی از مسائل مهم در مجموعه مسائل مربوط به حوزه حقوق بشر، حقوق شهروندی و نظام­ های مردم­ سالار است. حق آزادی تجمعات، راهپیمایی ها و تظاهرات مسالمت­ آمیز یکی از اساسی­ ترین مسائل حقوق فردی به­ شمار می ­رود که به ­روش جمعی انجام می­ شود و از مهم ­ترین نمودهای جوامع مردم­ سالار است. این مهم ریشه­ ا­ی بنیادین در قواعد بین المللی دارد. حق آزادی تجمعات مسالمت­ آمیز درواقع، حقی است برای مردم که به­ وسیله آن دیدگاه و نگرش خود را نسبت به مسائل مختلف به گوش مسوولین و دیگر افراد جامعه برسانند. هدف این مقاله، بررسی حدود و قلمرو اعتراض مدنی ازمنظر قوانین جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش حاضر  به ­شیوه توصیفی- تحلیلی به نگارش درآمده است. براساس نتایج این پژوهش، مطابق با اصل ۲۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اعتراضات مسالمت ­آمیز با رعایت دو شرط: ۱- به­ همراه­ نداشتن سلاح و ۲- مخل­ نبودن مبانی اسلام، آزاد اعلام شده و این حق به رسمیت شناخته شده است. حاکمیت موظف است با رعایت این دو شرط امنیت این اعتراضات را تامین نماید. همچنین، وضع هرگونه قانون و آیین ­نامه­ ای که شروط دیگری بر این دو شرط مصرح در قانون اساسی اضافه نماید، خلاف صریح قانون اساسی است و شورای نگهبان به­ عنوان نهاد نگهبان و مفسر قانون اساسی در مواردی به ابطال اقدام می ­کند.

کلیدواژه ها:

اعتراض مدنی ، قلمرو اعتراض ، تجمعات ، قوانین جمهوری اسلامی ایران