دگرگونی و تداوم در سیاست خاورمیانه ای روسیه: رانه ها، دستاوردها و چالش ها

پایداری مجموعه ای از عوامل در سال های بعد از فروپاشی، زمینه­ ی شکل گیری اصول بنیادین و چارچوب رفتاری روسیه در خاورمیانه شد. با توجه به نقش فزاینده­ ی روسیه در خاورمیانه و فرصت ها و تهدیدهای آن، هدف این پژوهش مفصل بندی متغیرهای شکل دهنده به سیاست خاورمیانه ای روسیه و شناسایی الگوی بنیادین رفتاری روسیه در منطقه است. در این نوشتار تلاش شده نمای فراگیری از متغیرهای تداوم بخش یا تحول آفرین در سیاست خاورمیانه ای روسیه در سه سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی ارائه شود؛ بنابراین پرسش بنیادین این است که «عوامل و رانه های تحول یا تداوم در سیاست خاورمیانه ای روسیه چیست»؟ فرضیه­ ی نویسندگان این است که تحول و تداوم سیاست خاورمیانه ­ای روسیه، برآیند تحول در نگرش حاکم بر کرملین، مسائل سیاسی-امنیتی-اقتصادی «خارج نزدیک» و چگونگی موازنه سازی ژئوپلیتیک روسیه در برابر غرب است. با واکاوی این رانه ها در سه سطح یادشده، می توان به اصول پایدار و شکل بندی عمومی رفتار سیاست خارجی خاورمیانه­ ای روسیه دست یافت. نتیجه این­که نوع سیاست ورزی روسی در منطقه، دستاوردها و چالش­ های مشخصی را برای این کشور به ارمغان آورده است. اصول سیاست ورزی روس ­ها الگویی برای اصلاحات سیاست خارجی از آرمان گرا به واقع­ گرا است؛ امری که ضرورت درک آن را در همسایگی کشور ما نشان می­ دهد. پایان بخش این نوشتار، بررسی دستاوردها و چالش های روسیه در پیشبرد اهداف خاورمیانه ای آن است. روش پژوهش نویسندگان توصیفی-تبیینی-تحلیلی است.

کلیدواژه ها:

خاورمیانه ، روسیه ، سیاست خارجی ، شکل بندی رفتار روسیه ، خارج نزدیک