کیفیت زندگی شهری، مفاهیم، ابعاد و شاخص ها

انسان ها در جستجوی زندگی بهتر و سالم تر راهی شهرها می شوند و مناطق شهری را بوجود می آورند. از طرف دیگر بهره گیری از بافت سالم و رفاه اجتماعی و بالا بردن کیفیت زندگی شهری از حقوق مسلم هر فرد و جامعه است و شهرها باید به تدریج به سکونتگاه های پایدار برای انسان ها تبدیل شوند. دستیابی به کیفیت بالاتر زندگی شهری و کم کردن فاصله ی آن چه هست با آن چه که باید باشد؛ هدف همه تصمیم گیران و برنامه ریزان شهری است. کیفیت زندگی شهری مفهومی چند بعدی و میان رشته ای است و دارای وجوه ذهنی و عینی به صورت توامان است. بنابراین صرف برنامه ریزی موضوعی یا موضعی بدون توجه به ارزش ها، آمال، نگرش ها، آرزوهای مردم و ذهنیت خاص آنان به این مفهوم، راهگشا نخواهد بود. منظور از کیفیت زندگی شهری، توجه به شاخص های اجتماعی، فرهنگی، محیطی، روانی در دو وجه عینی (کمی) و ذهنی (کیفی) در روند برنامه ریزی کیفیت زندگی شهری است. به این معنا که علاوه بر اندازه گیری شاخص ها به صورت مشخص و عینی، می بایست ذهنیت و نوع نگاه شهروندان به این نوع شاخص ها نیز م ورد توجه قرار گیرد. مقاله حاضر درصدد شناسایی مفاهیم متداول کیفیت زندگی شهری، ابعاد و شاخص های اندازه گیری آن است، شاخص هایی که در این نوشتار مورد بررسی است عبارت است از: محیطی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی. در ضمن گذری کوتاه نیز بر وضعیت وجایگاه شهرهای مهم دنیا از جمله تهران از نظر شاخص های کیفیت زندگی شهری خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

کیفیت زندگی ، کیفیت زندگی شهری ، شاخص ها ، ابعاد