اثر جنگ تحمیلی ایران و عراق بر مدیریت و حکمرانی منابع آب در استان کرمانشاه

جنگ یکی از پیچیده ترین پدیده های اجتماعی است که به دلیل ماهیت، اهداف و ابعاد آن پیامدهای اقتصادی- اجتماعی غیر قابل پیش بینی در جوامع درگیر آن برجای می گذارد. جنگ ذاتا نابود کننده توسعه پایدار است. در سال ۱۳۵۸ هجری شمسی جنگی ناخواسته در طول مرزهای غربی و جنوب غربی ایران از جانب عراق بر ایران تحمیل شد و در تمام این مدت، محیط زیست طبیعی و انسانی کشور مورد آماج تخریب و نابودی قرار گرفت. استراتژی های جنگی نظیر ساختن پل روی رودخانه ها و نهرها، ایجاد موانع جنگی، احداث خاکریزها و سنگرهای بزرگ سطحی و زیرزمینی، همگی باعث برهم زدن اکوسیستم منطقه شده و نیز استفاده از ماشین آلات مهندسی و رزمی و جنگ افزارها باعث صدمات جبران ناپذیر زیست محیطی شده است. درگیر بودن مستقیم بخشی از استان کرمانشاه در جنگ باعث شد تا اولویت های صنعتی، پژوهشی و زیست محیطی به سمت اهداف جنگ معطوف شود و به بیان بهتر، آب و محیط زیست تحت تاثیر شرایط اضطرار از اولویت خارج شد و تمرکز بر حفظ تمامیت ارضی و مرزها معطوف شد. لذا، حکم رانی طبیعی از حالت عادی خارج شده و به اضطرار تبدیل گردیده است. متعاقب آن، خسارات سنگین بر اکوسیستم های آبی و منابع آب در استان کرمانشاه وارد شد. در این مطالعه سعی شده است با بررسی سوابق و پیشینه حکمرانان بالارتبه و میان رتبه مرتبط با حکمرانی منابع آب در ایران و استان کرمانشاه در بازه زمانی هشت ساله جنگ و مقایسه آن با هشت سال پس از جنگ، به بررسی آثار جنگ تحمیلی ایران و عراق بر حکمرانی منابع آب در استان کرمانشاه پرداخته شود.

کلیدواژه ها:

ایران ، جنگ ، حکمرانی منابع آب ، عراق ، کرمانشاه