شواهد بازشدگی تریاس نئوتتیس در زون سنندج- سیرجان با توجه به شواهد پتروگرافی، ژئوشیمی و مطالعات سن سنجی، منطقه اسفندآباد یزد

تاریخچه تکاملی زون سنندج-سیرجان، تحت تاثیر دو رژیم کششی و فشارشی بوده که باعث ایجاد بازشدگی، فرورانش، تصادم و بسته شدن نهایی آن شده است. این پژوهش با استناد به مطالعات پتروگرافی، ژئوشیمی و همچنین داده های سن سنجی سنگ های آتشفشانی منطقه اسفندآباد یزد، شواهدی از باز شدگی و ولکانیسم حاصل از آن را در اختیار قرار می دهد. توالی مورد مطالعه شامل گدازه های تیره رنگ آندزیتی، ریولیتی و بازالتی همراه با میان لایه های آذرآواری همراه با واحدهای رسوبی است. در مقاطع میکروسکوپی، کانی های اصلی تشکیل دهنده در سنگ های آندزیتی به ترتیب فراوانی شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن و کوارتز، در سنگ های ریولیتی پلاژیوکلاز، فلدسپار آلکالن و کوارتز و در بازالت ها شامل پلاژیوکلاز، اولیوین و پیروکسن است. براساس داده های ژئوشیمیایی، سنگ های مورد مطالعه دارای ترکیب شیمیایی بازالتی و تراکی داسیتی با گرایش کالک آلکالن و توله ایتی می باشند. همچنین نمودارهای تعیین جایگاه تکتونیکی محیط درون صفحه ای را در تشکیل آنان تایید می نماید. مطالعات ژئوشیمیایی نشان داد که سنگ های تراکی داسیتی حاصل ۵% ذوب بخشی یک منشا گارنت-لرزولیت و سنگ های بازالتی حاصل۲۰ % ذوب بخشی یک منشا اسپینل-لرزولیتی می باشند. مطالعات سن سنجی براساس زیرکن های موجود در سنگ های تراکی داسیتی به روش اورانیوم-سرب سن ۶/۶ +۲۴۰ معادل با تریاس زیرین را برای این بازشدگی ارائه داده است که با بازشدگی و تشکیل اقیانوس نئوتیس در پرموتریاس مطابقت می کند. 

کلیدواژه ها:

اسفندآباد ، سنندج-سیرجان ، باز شدگی ، نئوتتیس ، یزد