کانه زایی طلا در سنگهای آتشفشانی- رسوبی تریاس منطقه محسن ابن علی (جنوب شرق بروجرد)

منطقه محسن ابن علی در جنوب شرق شهرستان بروجرد، درشمال غرب پهنه سنندج- سیرجان واقع شده است. اغلب سنگهای رخنمون یافته در منطقه، یک توالی آتشفشانی- رسوبی به سن مزوزوئیک (تریاس) می باشند که در حد رخساره شیست سبز دگرگون شده اند. بر اساس بررسیهای صحرایی، دگرسانیهای اصلی در منطقه شامل پروپیلیتی، سیلیسی، کربناتی، هماتیتی و سریسیتی هستند که دگرسانی پروپیلیتی در متاولکانیکهای منطقه گسترش بیشتری دارد. دگرسانی سیلیسی و کربناتی نیز همراه با کانی سازی قابل مشاهده است. با توجه به تصاویر ماهواره ای ETM+ ارتباط نزدیکی بین عامل خطوارگی و دگرسانیهای گرمابی در منطقه مشاهده می شود. مطالعات لیتوژئوشیمیایی یکی از کاربردی ترین روشها جهت اکتشاف طلاست. بر اساس نتایج حاصل از مطالعات لیتوژئوشیمیایی در منطقه، آنومالی طلا در وسط شبکه نمونه برداری و در جهت عمود بر روند واحدهای سنگی در متاولکانیکهای حدواسط تا بازیک مشخص شد. در آنومالی فوق الذکر عناصرAg,As,Sb,Zn,Cu,Pb آنومالی نشان می دهند. ضرایب همبستگی در ماتریس همبستگی عناصر نشان می دهد که طلا بیشترین همبستگی را با عناصر As(+۰.۸۱)، Ag(+۰.۷۳)، Cu(+۰.۶۸)، Pb(+۰.۶۴) وZn(+۰.۶۳) نشان می دهد. مطالعات صحرایی نشان می دهد که در آنومالی اصلی طلا در منطقه، کانی سازی شامل رگچه های سیلیسی- کربناتی و بصورت پرکننده درز و شکافهای سنگ و همچنین بصورت رگه های سیلیسی سرشار از اکسیدهای آهن در واحد متاولکانیکهای آندزیتی مشاهده می شود. بر اساس نتایج تجزیه شیمیایی میزان طلا در رگچه های سیلیسی- کربناتی ۰۷/۰ تا ۵/۰ گرم در تن و در رگه های سیلیسی حاوی اکسید آهن ۷۴/۱ تا ۸/۹ گرم در تن را نشان می دهد. مهمترین کانیهای شناسایی شده در مطالعات کانه نگاری شامل پیریت،کالکوپیریت، بورنیت، کوولیت، مالاکیت و اکسیدهای آهن اکثرا شامل هماتیت و گوتیت می باشد. با توجه به نوع دگرسانیها، شکل کانی سازی، نوع سنگ میزبان و کانی شناسی در محدوده محسن ابن علی، می توان گفت کانی سازی طلا ارتباط مستقیم با روند شکستگیها و گسلهای منطقه دارد. محلولهای گرمابی کانی ساز به داخل درز و شکافهای موجود در سنگهای متاولکانیکی نفوذ کرده و باعث ایجاد دگرسانیهای مختلف و کانی سازی در جایگاه های مناسب ساختاری شده است.

کلیدواژه ها:

محسن ابن علی ، اکتشافات لیتوژئوشیمیایی ، دگرسانی ، کانی سازی