ماهیت جنایات جنگی در فقه و حقوق بین الملل

موضوع جنایات جنگی یکی از موضوعات مهم در عرصه بین المللی و داخلی است. هر روز جهان شاهدجنگ های بین المللی و داخلی می باشد. در مورد تبیین ماهیت جنایات جنگی به طور مشروح به تعیین ماهیتو سابقه وقوع آن از دوران باستان تا قرون وسطی و دوران معاصر، پرداخته شده و این نتیجه بدست آمده استکه بذر اندیشه حقوق بین الملل مسیحی از قرون وسطی کاشته شده و به مرور، قواعد اخلاقی و انسانی بهصورت عرفی درآمده و بعضا معاهده ای گردیده بدین سان حالت الزام آوری پیدا نموده است. در ادامه به مبانی،منابع و مصادیق جنایات جنگی در فقه و حقوق بین المللی کیفری پرداخته شده و مقایسه گردیده است. مواردافتراق و اشتراکاتی در آن ها دیده می شود: هر دو نظام حقوقی در اهداف، مقررات و اصول حاکم بر مخاصماتمسلحانه تشابه و اشتراکاتی دارند. نظام حقوقی اسلام را که سال ها قبل از حقوق بین الملل مسیحی با ظهوراسلام، در جنگ ها به اجراء در آمده است، می توان منشاء و خواستگاهی حقوق بشردوستانه بین المللی تلقیکرد، ضمانت اجراءهای حقوقی نیز در هر دو نظام به منظور حمایت از اشخاص و اشیاء به طور عام و خاصپیش بینی شده است. ولی در دوران های معاصر کلیات و اصول حقوق بشردوستانه اسلامی که در قالب آیاتو سنت «سیره» مطرح است، توسط حقوقدانان اسلامی، مطابق به نیازهای زمان، متفرع و تجزیه و تحلیل نشده تا به صورت مقررات مدون حاکم بر مخاصمات مسلحانه درآید. این نیاز هست که حقوق بشردوستانهبین المللی اسقم، مدون شده و جزء قوانین داخلی کشورهای اسلامی در آید و مصادیق جنایات جنگی ازنظرگاه حقوق بشردوستانه بین المللی اسلام، احصاء گردد. بین دو نظام حقوقی، در مبانی، منابع، مسئولیتکیفری و مجازات جنایات جنگی تفاوت های مهمی وجود دارند. در مورد مصادیق جنایات مزبور، تفاوت هایصوری یا جزئی در دو نظام حقوقی دیده می شود که مشروحا به آنها پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

جنایات ، جنگ ، فقه ، حقوق