بررسی تاثیر هایپوکسی بر توجه انتخابی و زمان واکنش خلبانان نظامی در شبیه ساز پروازی اتاق ارتفاع

مقدمه: هایپوکسی یک خطر بالقوه درامر هوانوردی بوده و عدم توجه به آن باعث خطرات جانی و مالی فراوان می شود. یکی از مهمترین اثرات هایپوکسی کاهش کارایی ذهنی است. بر همین اساس هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر هایپوکسی بر جنبه های روانشناختی هایپوکسی (توجه انتخابی و زمان واکنش خلبانان) و همچنین تغییرات ضربان قلب و میزان اکسیژن خون در شبیه ساز پروازی اتاق ارتفاع بود. روش بررسی: به همین منظور تعداد ۵۳ نفر از خلبانان مراجعه کننده به اتاق ارتفاع مرکز فیزیولوژی هوایی نیروی هوایی ارتش به صورت تصادفی طی مدت حدود ۱۰ ماه وارد مطالعه شدند. در ابتدا پروتکل مطالعه به افراد توضیح داده شد. مقادیر درصد اشباع اکسیژن خون شریانی و تعداد ضربان قلب و آزمون رایانه ای استروپ در شرایط عادی (کلاس) به عمل آمد و نتایج آنان ثبت گردید. سپس در شرایط هایپوکسی (ارتفاع ۲۵ هزار پایی) مجددا همان موارد کنترل، ثبت وسپس مورد تجزیه تحلیل آماری قرارگرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که هایپوکسی باعث افزایش زمان واکنش و میزان ضربان قلب و کاهش میزان توجه انتخابی و کاهش میزان اکسیژن خون شریانی در خلبانان می شود که این موارد از نظر آماری معنادار بود. بحث و نتیجه گیری: هایپوکسی می تواند زمان واکنش خلبانان را طولانی تر و نیز توجه انتخابی آنان را دچار اختلال کند و حلقه های بروز سوانح را تسریع و تکمیل نماید و اهمیت این موضوع در هواپیماهای شکاری که معمولا در آنها برخلاف هواپیماهای ترابری یک یا دو نفر هواپیما را کنترل و هدایت می کنند چندین برابر است. بنابراین آموزش عملی هایپوکسی در اتاق ارتفاع واهمیت به جنبه های روان شناختی آن می تواند نقش مهمی در شناخت صحیح و به موقع هایپوکسی و ایمنی پروازها داشته باشد.  

کلیدواژه ها:

Keywords: Hypoxia ، Reaction Time ، Attention ، aviation ، Military Personnel ، Aerospace Medicine ، کلمات کلیدی: هایپوکسی ، زمان واکنش ، توجه ، پرواز ، نظامیان ، طب هوا-فضا