بررسی ارتباط بین انزوای اجتماعی و سلامتی جسمی در بین سالمندان شهر تهران در سال ۱۳۹۸

زمینه و هدف: مطالعه های مختلف در جهان حاکی از شیوع ۴۰٪ و بیشتر انزوای اجتماعی در بین جمعیت سالمندان هستند. انزوای اجتماعی به طور مستقیم با افزایش خطر مرگ و میر زود رس در سالمندان همراه است لذا این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین انزوای اجتماعی و سلامتی جسمی سالمندان انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه بر روی ۱۲۸۰ داده به صورت تحلیل ثانویه با کد اخلاق۱۴۰۰.۰۳۶. IR.USWR.RECدر بهار ۱۴۰۰ در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی که به تصویب رسیده است، انجام شد. مطالعه از نوع مقطعی و جمع آوری داده ها در زمستان ۱۳۹۸ به روش نمونه گیری چند مرحله ای شامل خوشه ای، سهمیه ای و در دسترس در بین تمامی ۲۲ منطقه تهران انجام گرفت. با توجه به اینکه داده ها از یک مطالعه بزرگ تر گرفته شده بود با سطح اطمینان ۹۵ درصد، توان مطالعه محاسبه و حدود ۹۷ درصد به دست آمد. برای سنجش انزوای اجتماعی از مقیاس لوبن شش سوالی ( (Lubben Social Network Scaleکه روایی و پایایی آن در بین سالمندان ایرانی انجام شده است، استفاده گردید و اطلاعات مربوط به سلامت جسمی به صورت چک لیست شامل وجود بیماری ها و استفاده از وسایل کمکی، به وسیله خود گزارشی توسط سالمند به دست آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSنسخه ۲۳، در سطح دو متغیره و با تحلیل رگرسیون لجستیک چند متغیره با سطح معناداری کم تر مساوی۰.۰۵ ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: در این مطالعه که بر روی ۱۲۸۰ نفر سالمند ۶۰ سال و بالاتر با مشارکت ۴۹.۹ % زن و ۵۰.۱ % مرد انجام شد. میانگین سنی سالمندان ۷۰.۹۷ ( SD=۸.۰۷) بود و % ۲۳.۸ افراد دارای دیابت و ۲۸.۵ % دارای بیماری قلبی عروقی بودند. شیوع انزوای اجتماعی در بین زنان ۳۰.۵ %و در بین مردان ۳۰.۹ % بود. نتایج آزمون کای اسکوئر نشان داد که متغیرهای مشکلات اسکلتی عضلانی) P<۰.۰۰۱, X۲=۱۵.۴۷) ، مشکلات تنفسی) P<۰.۰۵, X۲=۱۰.۴۳) ، مشکلات بینایی) P<۰.۰۵, X۲=۴.۴) ، چربی خون بالا) P<۰.۰۰۱, X۲=۱۳.۵۳) ، و استفاده از عینک) P<۰.۰۵, X۲= ۳.۹۲) ، رابطه معناداری با انزوای اجتماعی دارند. و نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک در سطح چند متغیره ارتباط معناداری بین بیماری های قلبی) P<۰.۰۵, OR=۱.۴۲) ، دیابت) P<۰.۰۵, OR=۱.۴۱) و چربی خون بالا) P<۰.۰۰۱, OR= ۰.۵۸) را نشان داد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که وجود ارتباط قوی بین انزوای اجتماعی با بیماری های پرخطر برای مرگ و میر زود رس، سالمندان را تبیین کرد. لذا بررسی و پژوهش های بیشتر برای تعیین جهت ارتباط بین شیوع افزایشی بیماری های غیر واگیر و مزمن در سنین بالاتر با انزوای اجتماعی ضرورت دارد و همچنین بکار گیری استراتژی های لازم برای تدوین برنامه جامع پیشگیرانه و مقابله ای با انزوای اجتماعی، این چالش نوظهور بهداشتی در جمعیت سالمندان لازم و ضروری بنظر می رسد.

کلیدواژه ها:

انزوای اجتماعی ، سلامت جسمی ، سالمندان