GIS استخراج هیدروگراف سیلاب رودخانه با استفاده از

برای تهیه هیدروگرافسیلاب رودخانه در خروجی حوضه آبریز با استفاده از داده های بارش، تاکنون مدل های مختلفی ارائه شده است . مدل تانک یکی از مدل های پیشنهادی است که رواناب حاصل از بارش بر روی حوضه آبریز را توسط چند تانک متوالی شبیه سازی می کند . از طرفی تغییرپذیری مکانی پارامترهای مختلف در مدل های پیشنهادی یکی از مهمترین مواردی است که همواره ذهن محققین را به خود مشغول ساخته است و سعی کرده اند تا حد امکان این تغییرپذیری را به مدل های پیشنهادی تحمیل کنند . در سالهای اخیر با پیشرفت سریع علوم کامپیوتری، امکان ذخیره، بازیابی و تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی یا جغرافیایی با استفاده از سیستم های فراهم شده است . سیستم های اطلاعات جغرافیایی به طور قابل توجهی در مدلسازی (GIS) اطلاعات جغرافیایی بکار برده شده اند . یکی از اهداف مهم بکارگیری این سیستم ها لحاظ نمودن تغییرات مکانی سیستم بارش ـ رواناب دریک حوضه آبریز است . برای نیل به هدف فوق، اطلاعات ورودی به مدل پیشنهادی در این مقاله به دو گروه تقسیم بندی شده است . گروه اول شامل داده های هیدرولوژیکی نظیر آمار بارندگی و هیدروگراف سیلاب ثبت شده در ایستگا ههای GIS اندازه گیری است . گروه دوم اطلاعات توصیفی است که از تجزیه و تحلیل های انجام گرفته توسط توابع استخراج می شود . مدل علاوه بر شبیه سازی، قابلیت کالیبراسیون را نیز دارا است که بر اساس هیدروگراف های سیلاب حاصل از مشاهدات انجام می گیرد . عملیات کالیبراسیون را می توان برای چندین زیرحوضه و بصورت هم زمان انجام داد . شبیه سازی مدل نیز می تواند با استفاده از برنامه کامپیوتری و یا در محیط GIS انجام شود . همچنین از قابلیت های گرافیکی محیط GIS برای رسم نمودارهای هیدروگراف سیل به منظور تسهیل در نتیجه گیری استفاده می شود . مدل پیشنهادی برای حوضه آبریز معرف امامه بکار رفته و پس از کالیبراسیون با استفاده از مشاهدات مستقل صحت مدل مورد تایید قرار گرفته است . نتایج مدل حاکی از آن است که با استفاده از GIS همراه با دخالت تغییرات مکانی بارش، نتایج بسیار خوبی بدست آمده است که با نتایج حاصل از روش دستی نیز مقایسه شده است . بکارگیری توانایی های GIS در این مقاله نشان دهنده کارآئی بالای آن در ارائه یک سیستم هشدار سیل است .

کلیدواژه ها:

مدل تانک ، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، مدل ارتفاعی رقومی (DEM) ، DEM هیدرولوژیکی ، نقشه خطوط هم ز مان تمرکز ، نقشه جهت جریان ، نقشه تجمع جریان ، نقشه طول جریان ، نقشه شبکه رودخانه ای ، روش کلارک ، حوزه امامه ، سیستم هشدار سیل