مدلسازی تاثیر تغییرات اقلیمی بر گونه های اجیلوپس به منظور حفاظت از تنوع زیستی در ایران

بدلیل افزایش جمعیت تقاضا برای منابع غذایی به سرعت در حال افزایش است. بنابر این امنیت غذایی یکی از چالشهای اصلی انسان در قرن حاضر به شمار میرود. بدلیل تنوع ژنتیکی کم در اغلب محصولات کشاورزی این گیاهان در مواجهه با چالش تغییرات اقلیمی مقاومت کمی دارند. وابستگان وحشی از مهمترین منابع برای حفظ تنوع ژنتیکی محصولات زراعی به شمار می روند، لیکن تغییرات اقلیمی فشار فزایندهای را بر این گروه از گیاهان وارد می سازد. برخی از وابستگان وحشی با اهمیت مانند گونه های مختلف گندم نیا (Aegilops) در ایران رویش دارند و این کشور از نظر حفاظت از وابستگان وحشی اهمیت ویژه ای در جهان دارد. در این تحقیق تاثیر تغییرات اقلیمی بر انتشار چهار گونه گندم نیا به عنوان وابستگان وحشی گندم مورد بررسی قرار گرفت. از روش مدل سازی MaxEnt برای پیش بینی تاثیر تغییرات اقلیمی بر انتشار گونه های مذکور تحت سناریوهای خوش بینانه و بدبینانه (RCP ۲.۶ and RCP ۸.۵) برای سالهای ۲۰۵۰ و ۲۰۸۰ استفاده شد. بر اساس یافته ها مهمترین عوامل اقلیمی موثر بر پراکنش گونه های مذکور میانگین دما و بارش سالانه است. همچنین کلیه گونه ها نسبت به تغییرات اقلیمی واکنش نشان دادند. برای برخی گونه ها مانند A. cylindrical Host, A. speltoides Tausch, A.tauschii coss. دامنه تغییرات انتشار منفی و برای برخی مانند A.crassa Boiss. ex Hohen این دامنه مثبت بود. نتایج این مطالعه بر این امر تاکید دارند که جهت حفاظت از گونه های نخست نیاز به برنامه های حفاظتی مانند حفاظت درجا و نادرجا در قالب نگهداری در بانک بذر، مونیتورینگ جمعیتها و سنجشهای اکولوژیکی به طور منظم است.

کلیدواژه ها:

جنوب غرب آسیا ، حفاظت ، مدل سازی ، وابستگان وحشی محصولات