مسله شناسی تهدیدات با استفاده از تکنیک درخت مشکلات در برنامه مدیریت جامع زیست بومی (مطالعه موردی: پناهگاه حیات حش امیر کلایه)

ضرورت مدیریت و احیاء تالابها بر اساس یک رویکرد جامع نگر و یکپارچه از طریق جلب همکاری و مشارکت افراد، سازمانها و گروه ها در جامعه (ذینفعان) امری اجتناب ناپذیر است. رویکرد زیست بومی یک راهبرد برای مدیریت یکپارچه منابع آب، زمین و معیشت است که حفاظت و استفاده پایدار را به شیوه های متعادل گسترش میدهد. در این مقاله مشکلات تالاب به روش تکنیک درخت مشکل (روش تسهیلگری) حاصل از برگزاری کارگاه های مشارکتی تدوین برنامه مدیریت جامع زیست بومی تالاب امیرکلایه که با حضور ذینفعان تالاب انجام شده ا ست، برر سی شده ا ست. نتایج حا صل از تر سیم درخت م شکلات در کارگروه های تشکیل شده ن شان دادکه در حوزه تنوع زیستی عواملی مانند کافی نبودن نیرو و تجهیزات حفاظتی، شکار و صید غیر مجاز، ورود گونه های مهاجم و غیربومی، بیماریهای حیات وحش، افزایش رسوبات ناشی از تجزیه گیاهان موجب بروز پیامدهایی از جمله یوترفی شدن، کاهش تنوع گونه ای و جمعیت گونه ها بالاخص جمعیت پرندگان بومی و مهاجر تالاب شده است. در حوزه اقتصادی- اجتماعی معضلاتی مانند عدم آگاهی مدیران و جوامع محلی از کارکردهای تالاب، عدم تعامل بین سازمانی، تصرف و تغییر کاربری اراضی محدوده تالاب، آتش سوزی عمدی و غیرعمدی، تداخل طرح هادی دو روستای حسن بکنده و امیرآباد با محدوده تالاب و معضلات معیشتی و اقتصادی موجب بروز پیامد تخریب زیستگاه و در نهایت در حوزه منابع آب و خاک، ورود فاضلاب کشاورزی (کود و سم کشاورزی)، برداشت آب توسط پمپاژهای غیر مجاز، عدم لایروبی زهکشهای ورودی به تالاب موجب بروز پیامدهایی مانند آلودگی آب و خاک، کاهش سطح و عمق پهنه آبی شده است. مجموع نتایج این بررسی نشان داد که در صورت عدم اجرای برنامه مدیریت جامع زیست بومی تالاب امیرکلایه نمیتوان از بروز پیامدهای جبران ناپذیری مانند تخریب روزافزون و جبران ناپذیر این زیستگاه تالابی و از بین رفتن ارزشها و کارکردهای آن جلوگیری نمود.

کلیدواژه ها:

برنامه مدیریت ، تالاب امیر کلایه ، درخت مشکلات