بررسی پارامترهای موثر بر استخراج منتول از گیاه نعناع فلفلی بومی سمنان با استفاده از روش تقطیر آبی

یکی از مشهورترین منبع گیاهان دارویی حاوی اسانسهای روغنی، گیاه نعناع فلفلی، متعلق به خانوادهی نعناعیان است. بدلیل دارا بودن مقدار منتول بیشتر نسبت به تمامی زیرشاخه های خانواده نعنا بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. گیاه نعناع فلفلی خاصیت های زیادی نظیر: ضدمیکروبی، ضدویروسی، آنتی اکسیدانی، ضدسرطانی، ضدانعقاد و ضدآلرژی دارد و در صنایع مختلف پزشکی، دارویی، غذایی، آرایشی و عطرسازی کاربرد فراوانی دارد. در این پژوهش، از گیاه نعناع فلفلی بومی سمنان برای استخراج منتول بیشتر با توجه به بررسی پارامترهای موثر بر استخراج نظیر نسبت جامد به حلال(گرم نمونه خشک/مقدار حلال بر حسب میلی لیتر) برابر ۱:۱۰، ۱:۱۵ و ۱:۲۰ ، توان حرارتی (کیلووات) ۶ ، ۸ و ۱۰ و متوسط اندازه ذره (میلی متر) ۰/۵، ۰/۷۵ و ۱ مورد بررسی قرار گرفته است. استخراج اسانس از گیاه نعناع فلفلی از متداول ترین روش تقطیر صنعتی، تقطیرآبی انجام شد. مزیت استفاده از این روش، سادگی در راه اندازی و عدم استفاده از حلال میباشد. برای شناسایی ترکیبات اسانس از روش کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی-جرمی استفاده شده است. نعناع فلفلی از منطقه ی حسن آباد واقع در ۵ کیلومتری جنوب غربی شهر سمنان در خردادماه سال ۱۳۹۸ تهیه شد. نمونه ها را بعد از ۵ روز خشک کردن در دمای ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتیگراد در پاکتهای پلی اتیلنی با چگالی بالا نگهداری شد. مقدار ۵۰ گرم از نمونه خشک شده را به اندازه مورد نظر خرد کرده و با آب مقطر دیونیزه و مقدار ۵ گرم سنگ جوش مخلوط نموده و بعداز گذاشتن در بالن دستگاه کلونجر آزمایش انجام میشود. نتایج نشان داد که در نسبت جامد به حلال ۰/۰۵ گرم بر میلی لیتر، توان حرارتی ۹ کیلووات و متوسط اندازه ذره ۰/۵ میلی متر میزان تولید اسانس%۱۵/۸۴۹۴ بوده است. شش ترکیب اصلی اسانس گیاه نعناع فلفلی برابر منتول %۴۴/۶۰، منتون%۲۱/۹۲، ایزومنتون%۶/۲۷، ای-کاریوفلن %۴/۳۷، ژرماسرن-دی %۳/۷۹ و ۸-۱سینئول % ۳/۷۰ هستند.

کلیدواژه ها:

گیاهان دارویی ، اسانسهای روغنی ، ، کلونجر ، کروماتوگرافی گازی ، کروماتوگرافی گازی-جرمی